مصاحبه : مهندس یداله مالمیر
صنعت نساجی به عنوان یک صنعت استراتژیک باعث توسعه اشتغال پایدار در کشور می‌شود.
مهندس یداله مالمیر
رئیس هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع نساجی، پوشاک و چرم استان البرز و مدیرعامل شرکت ایران راکتیو
۱- با توجه به شرایط خاص کشور چه تهدید ها و فرصت هایی برای واحدهای نساجی وجود دارد ؟
هم اکنون به دلیل مشکلات ناشی از تحریم اقتصادی، نقل و انتقال ارز، تامین مواد اولیه و … با ناهمواری‌هایی در این صنعت مواجه شده‌ایم که فرآیند تولید را مختل نموده است و اکثر واحدها نمی‌توانند با تمام توان و بهره وری فعالیت داشته باشند؛ به همین دلیل ظرفیت خالی بسیاری داریم. اما جدای از مشکلات ناشی از تحریم‌های خارجی، معضل اصلی از مناسبات داخلی مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی می‌باشد. این مشکلات مرتبط با نظام بانکی، نظام مالیاتی، نظام بیمه‌ای، نظام واردات و صادرات، روابط کار و کارگر و کارفرما و به روز نبودن ساختارهای اداری ((نظام اداری)) هستند و در ارائه خدمات به بخش خصوصی از سرعت کافی و مطلوبی برخوردار نیستند لذا جهت اصلاح مواردی که عنوان شد و به عنوان تهدیدات داخلی محسوب می‌شوند قطعاً در سیاست‌های کلان کشور چه داخلی و چه خارجی باید بازنگری شود. این بازنگری زمانی محقق میگردد که بینش و نگرش سیاست‌گذاران در سطح کلان کشور دستخوش تغییرات اساسی شودو به قابلیت‌های داخلی باور پیدا نمایند .
بنابراین مواردی که برشمردم به عنوان بخشی از چالش‌های اساسی و تهدید در این صنعت محسوب می‌شوند. از طرف دیگر قدمت این صنعت، نیروی متخصص داخلی و تجربه کافی از ظرفیت‌ها و قابلیت‌های خوب این صنعت است که به عنوان فرصت محسوب می‌شوند. در صورت عنایت ویژه دولت به صنایع نساجی، مطمئنا این صنعت می‌تواند به دوران طلائی خود بازگردد و اگر این امر محقق شود با توجه به این‌که در سند راهبردی صنعت و معدن کشور این صنعت به عنوان یکی از صنایع استراتژیک محسوب شده است می‌تواند نقش بسیار موثر و مفیدی در توسعه اشتغال پایدار در کشور داشته باشد.
۲- در زمینه ماشین آلات چه فرصت ها و تهدیداتی وجود دارد ؟
همانطور که پیش از این اشاره کردم؛ موضوع عقب ماندگی در ارائه خدمات از طرف بخش دولتی منجر به نا‌هماهنگی و اختلال در فرایند تولید شده است. قطعا اگر تولیدکنندگان از ماشین‌آلات و تکنولوژی روز دنیا برخوردار نباشند محصول نهایی آنها امکان رقابت در بازارهای داخلی و خارجی را ندارند که این خود به عنوان چالش و تهدید جدی محسوب می‌شود .
بنابراین برنامه‌ریزان دولتی باید بحث نوسازی و به روز بودن ماشین‌آلات صنایع نساجی را در اولویت برنامه‌های خود قرار دادع و در این خصوص تمهیدات لازم را اتخاذ نمایند. البته لازم به ذکراست که علاوه بر بخش دولتی، بخش خصوصی نیز باید دارای برنامه مدونی در این حوزه باشد .
در همه جای دنیا شرکت‌ها و موسسات صنعتی غیر از در نظر گرفتن هزینه استهلاک، پنج درصد درآمد خالص خود را برای نوسازی تکنولوژی ذخیره می‌کنند. معضل دیگری که در حوزه ماشین‌آلات به عنوان تهدید محسوب می‌شود واردات ماشین آلات دست دوم توسط برخی از تولیدکنندگان به علت عدم حمایت بخش دولتی در تامین تسهیلات ارزان قیمت می‌باشد که به ناچار مجبور به این اقدام می‌شوند. مشکل دیگری که در این بخش به عنوان یک چالش جدی محسوب می‌شود معاف نبودن قطعات یدکی آنها از حقوق و عوارض گمرکی می‌باشند.
اما اگر دولت مردان ما مصمم هستند از تولیدکنندگان حمایت نمایند، در داخل کشور صنعتگرانی داریم که در حوزه ساخت تجهیزات و ماشین آلات صنعتی بسیار توانمند و دارای قابلیت‌های مناسب و مطلوبی هستند که این ظرفیت به عنوان فرصت محسوب می‌شود. در صورت توجه ویژه به خواسته‌ها و نیازهای آنها، میتوان بخش عمده‌ای از ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی مورد استفاده در فرایند تولید صنایع نساجی را از بازارهای داخلی تامین نمود که این امر ضمن جلوگیری از خروج ارز، موجب توسعه اشتغال پایدار در داخل کشور می‌شود.
۳- تحلیل شما از آینده صنعت نساجی در بخش‌های مختلف چیست و چه شاخص‌هایی باید مد نظر قرار گیرد ؟
صنعت نساجی کشور از صنایع استراتژیک محسوب می‌شود و در مقیاس صنعتی دارای قدمتی معادل یک قرن می‌باشد . این سرزمین قبل از ورود به مرحله صنعتی، در حوزه سنتی نساجی دارای سابقه چندین هزار ساله است و در دهه چهل و پنجاه در بخش صنعتی، این صنعت دوران شکوفایی داشته است قطعا اگر فرایند نوسازی و حمایت بخش دولتی از این صنایع ادامه پیدا می‌کرد امروز می‌توانستیم در بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشیم .
آینده این صنعت مرتبط با سیاست‌های کلان کشور می‌باشد اگر در توسعه صنعتی به این صنعت توجه جدی شود مشوق‌های لازم برای جذب و هدایت سرمایه‌های داخلی و خارجی فراهم خواهد شد و با تسهیلات و معافیت های خاص برای این صنعت میتوان آینده درخشانی برای آن متصور بود. در غیر این صورت اکثر فعالان اقتصادی مرتبط با این صنعت از بخش تولید به بخش تجارت مهاجرت خواهند کرد .
اما شاخصه هایی که باید در نظر گرفت تا این صنعت به دوران طلائی خود برگردد را باید در زنجیره ارزش جستجو کرد. تامین مواد اولیه، طراحی و…. تا تولید محصول و بسته بندی و در نهایت بازاریابی و بازارسازی و ورود به بازارهای جهانی زیر ساخت‌های توسعه صنعت نساجی هستند. توسعه صنعتی که خود فرایندی از توسعه اقتصادی است بدون توسعه سیاسی محقق نخواهد شد. بنابراین اگر رویکرد دولت‌مردان توسعه اقتصادی است که در درون خود رونق تولید را به همراه دارد؛ این امر مستلزم توسعه سیاسی داخلی، منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و بین‌المللی است.
۴- با توجه به تجربه استفاده از ماشین آلات ایرانی چه توصیه ای به سایر کارخانه داران دارید ؟
علیرغم این‌که کشورهای توسعه یافته در تکنولوژی صنعتی بسیار پیشرفته تر از کشور ما هستند اما در این سرزمین صنعتگرانی داریم که بسیار خوش فکر و دارای ایده‌های کارآمد هستند. در صورت توجه به آنها از دو منظر می‌توانیم بخشی از نیازهای خطوط تولید در حوزه نساجی را از طریق تولیدکنندگان داخلی تامین نمائیم.
در بخش اول تامین بودجه ملی جهت حمایت از تولیدکنندگانی که امکان مشابه‌سازی برخی از ماشین آلات مورد نیاز این صنعت را دارند. این اقدام می‌تواند ضمن جلوگیری از خروج ارز، فرایند بومی‌سازی را تسریع نماید. بخش دوم که قابل تامل می‌باشد استفاده از ظرفیت‌های مراکز آموزشی و پژوهشی داخل کشور در راستای این خودباوری است. همانطور که توانستیم در صنایع نظامی موفق به توسعه صنعت موشکی شویم قطعاً این ظرفیت در داخل کشور فراهم است تا در حوزه تولید و تامین ماشین‌آلات صنعتی مورد نیاز صنایع نساجی موفق شویم. موفقیت‌هایی که همراه با کیفیت باشد می‌تواند صاحبان صنایع، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی مرتبط با حوزه نساجی را به سوی تکنولوژی داخلی هدایت نماید .
درپایان بنده به دولت‌مردان و برنامه‌ریزان کشور توصیه می‌کنم به این صنعت که می‌تواند با کمترین سرمایه‌گذاری، بیشترین اشتغال را ایجاد نماید توجه ویژه‌ای داشته باشند.