طراحی لباس هوشمند برای افراد نابینا جهت مسیریابی صحیح

۱- مقدمه
کلمه ی لباس از مصدر لبس که در عربی(المنجد) به معنای (شبهه و اشکال و عدم وضوح) آمده است. این عبارت در ذهن این معنی را می رساند که لباس وسیله ای برای از نظر دور داشتن شکل اصلی بدن، تغییر دادن شکل بدن، بدن را به شکل و گونه ای دیگر نمایش دادن و وسیله ای برای از بین بردن وضوح و مشخصات بدن است. این کلمه در فارسی واژه های پوشش، تن پوش و پوشاک را یادآوری می کند که با فعل پوشیدن و پوشاندن به کار برده می شود. مقصود این کلمات و افعال همان پوشاندن تن و عدم نمایش آن است و برای تمام اقشار قابل فهم است. منشا اصلی پیدایش لباس، محفوظ ماندن از سرما، گرما و عوامل طبیعی، عفت و پرهیزگاری و زیبا و با وقار بودن است. این که انسان ها چه چیز و چگونه باید بپوشند بستگی به فرهنگ و جهان بینی جامعه ای دارد که در آن زندگی می کنند و ریشه های این مسأله باید در فرهنگ آن جامعه جست و جو شود[۱].
صنعت پوشاک در طول تاریخ دست خوش تغییرات زیادی بوده است. انسان همواره با اعمال تغییراتی در پوشاک خود سعی داشته تا نیازهای خود در این زمینه را برطرف کند. برای مثال لباس هایی که در مناطق بسیار گرم، بسیار سرد و مناطق شرجی استفاده می شوند، هر کدام دارای ویژگی های خاص خود هستند. لباس هایی که به ادواتی برای حفاظت از جان افراد در میدان جنگ مجهز می شدند، نمونه ای دیگر هستند. هم چنین تغییراتی که روی لباس مقامات و افراد طبقه بالای جامعه برای تمایز آن ها از طبقه های پایین تر صورت می گرفت، همگی بیانگر تلاش انسان برای استفاده از لباس و تغییر در آن در سال های اخیر برای رفع نیازهای خود می باشد[۲]. در سال های اخیر محققان و دانشمندان سعی داشته اند تا با استفاده از تکنولوژی های نوین و به کارگیری آن در صنعت پوشاک به افراد سالم و معلول یاری برسانند و کمک کنند که این افراد تا حدودی به زندگی عادی خویش برگردند. گروهی از افراد معلول، افراد نابینا هستند که برای انجام کارهای روزمره ی خود و فعالیت های اجتماعی با مشکلات بسیاری مواجه هستند و این مشکلات سبب شده است تا این افراد نسبت به جامعه گوشه گیر و منزوی باشند. یکی از مشکلات افراد نابینا یافتن مسیر صحیح و ایمن بدون کمک گرفتن از افراد بینا است. این مشکل علاوه بر اینکه گاهی موجب صدمات جسمانی افراد نابینا می شود، سبب شده است تا این افراد زندگی بسیار محدودتری نسبت به افراد عادی جامعه داشته باشند. با توجه به مشکلات و نیازهای نابینایان که بخشی از افراد هر جامعه را تشکیل می دهند، یکی از مسائلی که در زمینه کمک به این افراد مطرح می شود طراحی ابزارهای هوشمند برای افراد نابینا جهت مسیریابی صحیح است. با توجه به سختی حمل ابزارهایی که تنها به منظور کمک در مسیریابی کاربرد دارند، لزوم طراحی ابزارهای چندمنظوره با هدف کمک به مسیریابی نابینایان به طور واضح نمایان است. لباس به عنوان ابزاری که در همه حال یکی از نیازهای اصلی بشر در زندگی اجتماعی، محسوب می شود می تواند یک گزینه ی اصلی و مناسب برای هوشمندسازی و طراحی جهت کمک به نابینایان در یافتن مسیر باشد. از جمله کارهایی که در زمینه ی طراحی ابزارهای هوشمند مسیریابی انجام شده، می توان به طراحی نوعی کفش هوشمند اشاره کرد که با استفاده از امواج فراصوت قادر به تشخیص موانع بوده و به نابینایان کمک می کند تا مسیر خود را پیدا کنند. از دیگر کارهای انجام شده در این زمینه می توان به ساخت نوعی عینک هوشمند اشاره کرد که مجهز به جی پی اس و سیستم تبدیل نوشتار به صوت بوده که فرد نابینا می تواند با استفاده از جی پی اس، موقعیت دقیق خود را پیدا کند و با سیستم تبدیل نوشتار به صوت می تواند تابلوها و علائم را بخواند. کفش های هوشمند ساخته شده تا حدودی می توانند در رفع مشکلات نابینایان در یافتن مسیر درست و ایمن به آن ها کمک کنند. البته این اختراعات خودشان مشکلات عدیده ای در پی دارند که سبب می شود افراد نابینا از به کار بردن آن ها چشم پوشی کنند.

۲- ضرورت انجام و اهداف پژوهش
افراد مبتلا به اختلال شدید بینایی تجربه ی یک جهان متفاوت از افراد بینا را دارند. اغلب افراد نابینا در مقایسه با افراد بینا از سایر حواس، نظیر لامسه، شنیداری و بویایی برای درک و شناخت محیط اطراف بهره بیش تری می برند. نابینایان با مسائل و مشکلات مختلفی در راه یابی و مسیریابی مواجه هستند. موضوعی که در این پایان نامه به آن پرداخته شده است، مسیریابی و راه یابی نابینایان در سطح معابر شهری است. نابینایان جهت تردد در مسیرهای مختلف با مشکلاتی مواجه هستند و از روش ها و ابزارهای مختلفی برای جهت یابی و ناوبری استفاده می کنند[۳].
نابینایان در راه یابی و مسیریابی برون ساختمانی به صورت امن و بدون تصادف دچار مشکل می باشند. آمارها حاکی از افزایش تعداد نابینایان تا سال ۲۰۲۰ به میزان ۳۵% در جهان و ۲۵% در ایران است. در حال حاضر مطابق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، حدود ۲۸۵ میلیون نفر در جهان دارای اختلالات بینایی هستند که از این تعداد ۳۹ میلیون نفر نابینای مطلق و ۲۴۶ میلیون نفر کم بینا می باشند. در راستای هدایت نابینایان، سیستم های کمکی مختلفی ارائه شده اند که اغلب این سیستم ها دارای نقایص و کم بودهایی بوده و کم تر مورد استقبال قرار گرفته اند[۴].
در بحث تردد نابینایان نیز عدم ویژه سازی فضاهای عمومی شهر، وسایل نقلیه عمومی و معابر شهری، عدم نصب چراغ راهنمایی ویژه عابران نابینا، کم بود مسیرهای برجسته در پیاده روها، اختلاف سطح چشم گیر در بسیاری از پیاده روها و انجام عملیات حفاری مکرر، مسیریابی و یافتن مقصد را برای نابینایان با مشکل مواجه کرده است. با توجه به تحقیقات صورت گرفته، بسیاری از نابینایان به دلیل وابسته بودن در رفت و آمدشان از خانه خارج نمی شوند، لذا ارائه ی ابزاری در قالب یک لباس هوشمند که بتواند استقلال نابینایان در راه یابی و مسیریابی را به آن ها بازگرداند بسیار می تواند راه گشا باشد و نابینایان می توانند همانند سایر افراد در اجتماع زندگی کنند[۵].
در این پژوهش، برای انداره گیری فاصله و عمق، از سنسورهای لیزری استفاده نموده ایم. این سنسورها امواج را به سمت محیط ارسال و بازتاب آن را دریافت می کنند و از طریق زمان انتشار امواج، فاصله ی سنسور تا هدف را محاسبه می کنند. هم چنین ماژول سنسور TCS3414CS که تشخیص دهنده ی رنگ است و ماژول سنسور MLX90614که یک ماژول لیزری غیرتماسی برای تشخیص دما و حرارت است، در لباس طراحی شده به کارگرفته شده است. هشدارهای لازم با استفاده از هندزفری از طریق پیام صوتی به فرد نابینا داده می شود. سپس با مقایسه عملکرد هر یک از سنسورها، بهترین سنسور و بهترین محل برای قرارگیری آن روی لباس انتخاب شده و در نهایت یک نمونه از لباس طراحی و تهیه خواهد شد. بنابراین شخص نابینا با استفاده از این لباس هوشمند می تواند فعالیت های اجتماعی خود را بدون استفاده از همراه بهبود بخشد. این لباس می تواند سبب امیدواری اشخاص نابینا در خصوص حضور در جامعه، پرداختن به فعالیت های روزمره، کار کردن در کنار افراد عادی جامعه و در نهایت پیشرفت و شادی این افراد باشد. از سوی دیگر، این لباس موجب دید مثبت افراد جامعه به قابلیت های موجود در رشته ی طراحی لباس و پارچه خواهد شد. یکی از اهداف دیگر این پایان نامه طراحی لباس های چند منظوره برای افراد نابینا است. لباس های چند منظوره این امکان را فراهم می کند که یک لباس، تنوع و کاربری بیش تری نسبت به لباس-های معمولی داشته باشد و سبک های جدیدی را بوجود آورد. در این نوع لباس ها می توان با جدا کردن اجزای لباس، سبک آن را از مجلسی به راحتی تبدیل کرد. در این پژوهش سعی شده تا لباسی طراحی شود که آستین آن از قسمت آرنج و دامن آن در خط کمر از بالاتنه، توسط یک زیپ جدا شود. بنابراین لباس طراحی شده قابلیت استفاده به صورت پیراهن در منزل و به صورت مانتو در اجتماع را دارد. همراه با این لباس علاوه بر دامن و آستین که با همان پارچه بالاتنه دوخته شده است، یک آستین و دامن دیگر که از نظر طرح با قسمت بالاتنه هماهنگ است، طراحی می شود که این بخش های اضافه شده، به این لباس تنوع می دهد و هم چنین شست وشوی آن را آسان تر می کند؛ در ضمن دور کمر این لباس نواری شبرنگ دوخته می شود که اشخاص عادی در مقابل فرد نابینا، هنگام تاریکی متوجه حضور نابینا شوند.

۳- مبانی نظری و پیشینه پژوهش
نابینایی به وضعیتی گفته می شودکه فرد قادر به ادراک بخاطر دلایل ًاطلاعات دیداری نیست. این وضعیت معمولا ژنتیکی، عصبی یا فیزیولوژیکی اتفاق می افتد. هم چنین به کاهش بینایی در حدی که شخص امکان زندگی با اتکای به خود و بدون استفاده از وسایل کمکی را نداشته باشد، نابینایی گفته می شود. نابینایی ممکن است مادرزادی و ژنتیکی باشد یا پس از تولد رخ دهد[۶].
کم بینایی یک کاهش بینایی دو طرفه است که به میزان قابل ملاحظه ای عملکرد بینایی فرد را مختل می سازد و نمی توان آن را با روش های متعارف پزشکی و جراحی و وسائل کمک بینایی معمولی مانند عینک یا لنزهای تماسی به میزان کافی اصلاح نمود.
کم بینایی با نام های اختصاصی دیگری مانند ۲ اختلال بینایی، ۳ چشم انداز غیر عادی و ۴ دیدگاه جزئی نیز بیان شده است. تیزبینی قابل توجه ترین پارامتری است که در بیماران کم بینا مورد اندازه گیری قرار می گیرد. براساس میزان تیزبینی تعیین شده، سازمان بهداشت جهانی، کم بینایی را بر اساس دید بدتر از ۲۰/۶۰ و بهتر از ۲۰/۴۰۰ تعریف می کند. کم بینایی اغلب در اثر مشکلات هنگام تولد، صدمات، سالخوردگی و یا به صورت عوارض جانبی بیماری ها روی می دهد[۷].
در حال حاضر بیش از ۳۹ میلیون نفر در جهان نابینا هستند در حالی که بیش از ۲۴۶ میلیون نفر نیز مبتلا به محدودیت بینایی در حد متوسط تا شدید هستند. به گزارش مهر، تا سال ۲۰۵۰ احتمالاً تعداد افراد نابینا از مرز ۱۱۵ میلیون نفر خواهد گذشت و شمار افراد دارای محدودیت بینایی به ۵۸۸ میلیون نفر خواهد رسید. طبق بررسی داده های ۱۸۸ کشور، بیش ترین نرخ نابینایی در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.
مدت هاست در جهان، این تفکر غالب شده است که نابینایان بیمار نیستند بلکه می توان این افراد را به عنوان افراد دارای مکانیسم جسمی خاص و در عین حال دارای قابلیت های خاص تلقی کرد و به جای درمان بیهوده، هزینه های مالی و زمانی صرف شکوفاسازی قابلیت های آنان شود.
افراد نابینا و کم بینا که از آن ها تحت عنوان افراد با اختلال بینایی یاد می شود، در زندگی با چالش هایی در زمینه های متفاوت روبه رو هستند که می تواند موانعی در راه رشد و پیشرفت آن ها در هر یک از زمینه های زندگی ایجاد کند. هم چنین ویژگی های عمومی نظیر عمر کوتاه تر، محدودیت ها شغلی، تحصیلی، فقر اقتصادی، عدم مناسب سازی امکانات در جامعه از مسائلی هستند که این افراد در طول زندگی با آن روبه رو هستند. از عمده ترین مسائل نابینایان می توان به مباحث آموزش، تردد و اشتغال اشاره کرد که این سه مورد شامل بخش های مختلفی می شوند.
در بحث آموزش، نیازهای مطالعاتی روزافزون که فراهم سازی آن در زمان مناسب مقدور نمی باشد، محدودیت منابع مطالعاتی نابینایان، بالا بودن هزینهی تهیه ی وسایل کمک آموزشی، عدم به کارگیری نیروهای انسانی مجرب جهت همکاری با نابینایان و کم بینایان در جلسات آزمون های مختلف دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و هم چنین عدم پیش بینی فضای مناسب جهت برگزاری آزمون ها (حوزه های امتحانی) و توجه به اختصاص زمان مناسب برای گروه در آزمون ها، از جمله مشکلات اصلی است.
در بحث تردد نیز باید به عدم مناسب سازی فضاهای عمومی شهر، وسایل نقلیه عمومی و معابر شهری، عدم نصب چراغ راهنمایی ویژه عابران نابینا، کمبود مسیرهای برجسته در پیاده روها، اختلاف سطح چشم گیر بسیاری از پیاده روها، انجام عملیات حفاری در آن ها و عدم ساخت ایستگاه های مترو جهت استفاده ی نابینایان اشاره کرد.
در بحث اشتغال نیز می توان به در نظر نگرفتن سهمیه ی استخدام ۳ درصدی معلولان در وزارت خانه های دولتی، توجیه نبودن کارفرمایان به توانایی های نابینایان و کم بینایان و عدم اجرای آیین نامه ها و بخش نامه های موجود در خصوص به کارگیری ۶۰ درصد اپراتورهای تلفن از میان نابینایان مندرج در قانون جامع حمایت از حقوق معلولان اشاره کرد.
این موانع پررنگ که در مسیر شغلی و تحصیلی افراد نابینا وجود دارد می تواند باعث احساس سرخوردگی و افسردگی یا افسرده خویی در این اشخاص شود. مراجعه به روان شناس متخصص می تواند به این افراد برای توانمندسازی و بهبود کیفیت زندگی در ابعاد مختلف یاری رساند.
باید توجه داشت از نظر هوشی و ویژگی های شناختی، افراد نابینا، تفاوت چندانی با سایرین ندارند. آن چه که مسیر پیشرفت آن ها را سد می کند، بیش تر از اختلال بینایی، ویژگی های جامعه و تاثیرپذیری آن ها از محیط و شکل دهی هویت ناکارآمد است[۷].
اگرچه در بسیاری از مسیرهای شناخته شده و آشنا برای تردد نابینایان، می توان از عصای سفید و یا راهنمایی سگ ها استفاده کرد، اما محدودیت های بسیاری در استفاده از سگ راهنما و عصای سفید در محیط های پویا و ناآشنا وجود دارد .به عنوان مثال سگ راهنما در محیط های شلوغ و پر ازدحام مشکل زا است و استفاده از آن در محیط های ناآشنا، تاثیر بسیار کمی داشته و در پاره ای از مواقع استقلال فرد نابینا را از او می گیرد[۸].
حتی زمانی که یک مکان برای فرد نابینا بسیار آشنا باشد او نیاز دارد که همه ی ویژگی های مکان را برای حرکت در آن به خاطر بسپارد. با توجه به نکات ذکر شده، طراحی نوعی خاص از لباس به عنوان سیستمی که در این راستا راه گشا و یاری دهنده افراد نابینا باشد، می تواند تسهیل کننده این چالش های مهم پیش روی افراد نابینا و کم بینا در مسیریابی و جهت یابی باشد. تمرکز اصلی این پژوهش علاوه بر لباس هوشمند، طراحی لباس های چند منظوره برای افراد نابینا می باشد. لباس های چند منظوره این امکان را فراهم می کنند که یک لباس، تنوع و کاربری بیش تری نسبت به لباس های معمولی داشته باشد و در نتیجه نیاز به تغییر کامل یک لباس در موقعیت های مختلف اجتماع از بین برود. در سال ۲۰۰۹، مورلی و لاول یک پروتز بصری ساختند که با استفاده از یک پردازش گر دو هسته ای قادر بود تصاویر دریافتی را به الکتریسیته تبدیل و سپس به صورت سیگنال های عصبی به مغز ارسال نماید[۹].
نیما جمشیدی با همکاری رامین گودرزی مقاله ای را با عنوان کفش هوشمند با قابلیت تشخیص موانع به کمک امواج فراصوت برای نابینایان و عملکرد مبتنی بر سیکل راه رفتن انسان ارائه داده است؛ در این کار اشاره شده که فرد نابینا نمی تواند با عصا عمق و ارتفاع مانع را تشخیص دهد. این کفش می تواند محیط اطراف فرد نابینا را به صورت سه بعدی اسکن کند و همواره اطلاعاتی از محیط اطراف که در سیستم وجود دارد ، کاهش ارتفاع و یا وجود مانعی در مسیر سر و تنه فرد نابینا، با استفاده از موتورهای ارتعاشی به فرد نابینا هشدار می دهد[۱۰].
احمدی و کاتئو در سال ۲۰۱۵ موفق به ساخت نوعی کفش شدند که افراد نابینا می توانستند با استفاده از آن موقعیت نسبی و هم چنین جهت خود را بیابند. این کفش که به یک دوربین، هشت لامپ LEDو یک برد کامپیوتری مجهز بود دارای دقت قابل قبول ۹۰ درصد و خطای آن نیز در حدود ۵۵/۷ سانتی متر و ۵۶/۱۶ درجه بود[۱۱].
شهبازی و رضایتی در سال ۹۴ دستگاهی را ساختند که ۹۴ با استفاده از سنسورهای آلتراسونیک می توانست موانع موجود در مسیر حرکت افراد نابینا را تشخیص دهد. این دستگاه هم چنین به یک قطب نما مجهز بود که در یافتن جهت نیز به افراد نابینا کمک می کرد[۱۲].
رضایی وادقانی در سال ۹۴ بررسی روی تکنولوژی های نوین مورد استفاده در سخت افزارها و نرم افزارهایی انجام دادند که برای درک بهتر افراد نابینا از محیط پیرامون خود به کارگیری شده اند[۱۳].
لان و همکاران در سال ۲۰۱۶ مقاله ای با عنوان کفش هوشمند با قابلیت تولید نقشه های سه بعدی را ارائه داده اند. بر روی این کفش اسکنرهای لیزری و سنجش فاصله داخلی تعبیه شده است. لذا این کفش می تواند مانع و فاصله از آن را محاسبه و نقشه ای سه بعدی از محیط پیرامون را به نمایش بگذارد[۱۴].
در سال ۲۰۱۷ نم خان دیم و ژیانگ شی رن، حساسیت لرزاننده روی قسمت های مختلف بدن برای پوشیدنی های مسیریاب را مورد بررسی قرار داده اند. در این مقاله آزمایش های لرزش روی قسمت های گوش، مچ، سینه، گردن، دور کمر، دست، انگشت، آرنج و پا انجام شده است. نتایج آزمایش نشان می دهدکه حساسیت نسبت به لرزش در اندام ها به ترتیب از زیاد به کم عبارتند از: انگشت، مچ دست، گوش، گردن و پا. آزمایشات نشان داد که پا عضو مناسبی برای قرارگیری هشداردهنده ی لرزشی نمی باشد و دارای کم ترین حس می باشد[۱۵].
هانگ و لین نیز در همان سال از سنسورهایی استفاده کردند که در لباس افراد نابینا تعبیه می شد و قادر به تشخیص رنگ چراغ های راهنما بود و از این طریق به افراد نابینا در تشخیص زمان مناسب برای عبور از تقاطع ها کمک می کرد[۱۶].
مرتضی پورمحمدی و اعظم نعمتی نقش، به بررسی تفکر طراحی اعمال شده در پروژه های طراحی، از حل مساله تا تولید دانش پرداخته اند. هم چنین فرصت ها و چالش های موجود در طراحی و توسعه لباس های هوشمند را با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرارداده و در این نتایج این پژوهش نشان می دهند که استفاده اینچنین از تفکر طراحی، ضمن مدیریت طراحی و توسعه، به مثابه رویکرد جدید به روش های طراحی کنونی است[۱۷].
پروانه قاسمیان دستجردی در سال ۱۳۹۲ طی مقاله ای به تحلیل این که کارکرد پوشاک فوق مدرن در زندگی دانشجویان در فضاهای گذری امری دشوار و یا حتی در برخی موارد غیر ممکن است پرداخته است. این تحقیق نشان می دهد با توجه به پیشرفت تکنولوژی و مهاجرت جوانان به کلان شهرها و تردد در مکان های بین شهری از جمله ترمینال ها و ایستگاه ها نیاز به وسایل و پوشاکی مجهز به تجهیزات و تکنولوژی هوشمندکه آن ها را در برابر حوادث احتمالی محافظت نماید امری ضروری است[۱۸].

۴- روش شناسی تحقیق:
مواد – ابزار– روش تحقیق- شیوه های عملیاتی
مواد و لوازم مورد استفاده در این پژوهش شامل پارچه شانتون از جنس فیلامنت پلی استر، پارچه لینن از جنس نخ پنبه، دکمه، پردازنده ی LilyPad Arduino از شرکت park Fun کشور چین، سنسور تشخیص رنگ TCS3414CS از شرکت TAOS کشور آمریکا، سنسور دماسنج MLX90614 از شرکت CJMCU کشور چین، ماژول فاصله یاب لیزری VL53L0X از شرکت CJMCU کشور چین، فرستنده PT2272RF از شرکت CJMCU کشور چین، گیرنده رادیویی ۱۶-XAD1000 از شرکت CJMCU کشور چین تهیه شده است.
ابزار
سنسورها، چرخ خیاطی، اتو، کابل رابط، لب تاب، ریموت ۱۶ کاناله، کارت حافظه، هندزفری، نوار فلئورسنت، زیپ مجزا

۵- روش جمع آوری اطلاعات:
روش پژوهشی _ کتابخانه ای: با استفاده از کتب مربوطه، کتاب های مرجع، مقالات علمی، مجلات علمی، کنفرانس ها، پایان نامه ها، ثبت اختراعات، اینترنت، تحقیقات میدانی و نظرسنجی از افراد نابینا سپس تصاویر و ویدئوهای موجود انجام خواهد شد.

۶- بخش تجربی و یافته ها:
سیزده طرح اولیه برای طراحی لباس چندمنظوره ی نابینایان تهیه شده است که نقاط قوت و ضعف آن ها بررسی شده و نهایتا در قالب یک طرح نهایی که در ذیل به آن اشاره شده است، ارائه می گردد.

۶-۱ طرح منتخب نهایی و علل انتخاب آن
با در نظر گرفتن هزینه مورد نیاز برای مجموعه الکترونیکی مورد استفاده و با توجه به این که مجموعه قابلیت نصب روی هر لباسی را ندارد، لذا لباس هوشمند چندمنظوره باید به گونه ای طراحی شود که امکان استفاده از آن در موقعیت های متفاوت زندگی وجود داشته باشد.
با توجه به روند تکاملی مدل های ۱۳ گانه و در نظر گرفتن نکات قوت هر یک از مدل های طراحی شده ، مدل نهایی به دلیل داشتن قابلیت تبدیل برای کاربرد هم زمان به عنوان لباس مهمانی و لباس اجتماع و هم چنین به دلیل قابلیت استفاده برای افراد در سنین جوانی تا میانسالی انتخاب شده است.
رنگ لباس برای کم شدن نیاز به شست وشوی آن سبز ماشی در نظر گرفته شده است. زیرا برای هر بار شست وشو مجموعه الکترونیکی باید از لباس خارج شود و این امر موجب می شود تا شست وشوی آن کار راحتی نباشد. لازم به ذکر است که در این طرح انتخاب شده امکان جداسازی راحت سیستم کنترلی-الکترونیکی از لباس جهت شست وشوی آن در نظر گرفته شده است. درطراحی یقه لباس از نوع یقه دیپلمات استفاده شده است. این نوع یقه علاوه برسادگی همراه با زیبایی، مزایای سهولت در پوشیدن لباس و کاهش فاصله سوکت هندزفری تا گوش را دارا است. در قسمت سرشانه لباس برش هایی به عنوان جایگاه نصب مجموعه الکترونیکی به گونه ای لحاظ شده تا ضمن این منظور، موجب چهارشانه و خوش فرم نشان دادن اندام فرد نیز باشد. برای تنوع و زیبایی بیش تر لباس، دوخت این برش ها با پارچه طرح دار انجام شده است. همچنین سگک مورد استفاده در لباس، علاوه بر جنبه تزیینی، محل نصب سنسور فاصله یاب برای تشخیص ناهمواری های سطح زمین است. آستین لباس به گونه ای طراحی شده که هم کوتاه و هم بلند باشد تا به دلخواه کاربر در موقعیت های متفاوت استفاده شود و سنسورهای دما و رنگ در لبه ی آستین کوتاه لباس قرار دارد. آستین بلند که می تواند در اجتماع مورد استفاده قرار گیرد توسط زیپ به آستین کوتاه متصل می شود. قسمت پایین آستین بلند برای زیبایی با دو نوع پارچه طرح دار و ساده دوخته شده است و در قسمت مچ این آستین یک بخش مچی درنظر گرفته شده است تا علاوه بر این که محلی برای قرار دادن سنسور باشد، لبه ی آستین جمع شود و کارایی بهتری داشته باشد. هم چنین برای راحتی در باز و بسته کردن دو لبه ی خط مرکزی لباس، در آن دکمه تعبیه شده است.
اگرچه این لباس به همراه مجموعه الکترونیکی برای افراد نابینا طراحی شده است، اما نوار شبرنگی در کمر لباس دوخته شده است تا علاوه بر جنبه تزیینی به عنوان گزینه ای برای افراد بینا کاربرد داشته باشد تا در محل های کم نور موجب درخشش لباس شده و در معرض دید آن ها قرارگیرد. درزهای بالاتنه در لباس برای تغییر سایز لباس در نظرگرفته شده و محلی برای قرار دادن سیم های مجموعه الکترونیکی است.
بخش دیگری از طراحی لباس که برای کاربرد در اجتماع در نظرگرفته شده، اضافه کردن دامن به بالاتنه توسط زیپ است. بدین منظور دو نمونه دامن برای تنوع و تبادل بهتر طراحی و دوخته شده است. برای این که بتوان از قسمت بالاتنه ی لباس به صورت جداگانه هم استفاده کرد، همه ی مجموعه الکترونیکی طراحی شده در این قسمت تعبیه شده و بنابراین در قسمت دامن هیچ سنسوری نصب نشده است.
جیب هایی در دامن ها طراحی و دوخته شده است تا جایگاهی برای قرار دادن ریموت کنترل دستگاه و وسایل جزئی باشد. هم چنین برای نمود بهتر طرح کلاسیک لباس در یکی از دامن های طراحی شده که با پارچه ساده دوخته شده، از پیلی استفاده گردیده است.

۶-۲ پیاده سازی لباس هوشمند چندمنظوره طراحی شده
پیاده سازی لباس هوشمند چندمنظوره که در مراحل قبل طراحی و انتخاب شد، شامل چهار بخش استخراج الگوی دو بعدی، شبیه سازی سه بعدی لباس، دوخت و در نهایت اجرای سیستم هوشمند می باشد. در این بخش، شبیه سازی های انجام شده از لباس هوشمند چندمنظوره ی طراحی شده، ارائه شده است.

۶-۳ شبیه سازی سه بعدی لباس دوخته شده
طرح هایی از نمای سه بعدی لباس دوخته شده در نرم افزار Marvelous Designer شبیه سازی شده است. در ادامه تصاویر این طرح ها که از بخش ها و زوایای مختلف نمای سه بعدی لباس دوخته شده تهیه گردیده به منظور نمایش بهتر تنوع و تبدیل لباس چندمنظوره، نشان داده شده است.
مدل سه بعدی کت آستین کوتاه طراحی و دوخته شده در شکل ۱ نشان داده شده است.
نمای سه بعدی کت آستین بلند طرح دار و دامن ساده با پارچه ی طرح دار در شکل ۲ نشان داده شده است.
نمای سه بعدی کت آستین بلند طرح دار و دامن مدل دار با پارچه ی ساده درشکل ۳ نشان داده شده است.
نمایی سه بعدی از محل قرارگیری ماژول های هوشمندساز در شکل ۴ مشاهده می شود.

شکل ۱: نمای سه بعدی کت آستین کوتاه (بالاتنه لباس)

شکل ۲: نمای سه بعدی کت آستین بلند طرح دار و دامن ساده با پارچه ی طرح دار

شکل ۳: نمای سه بعدی کت آستین بلند طرح دار و دامن مدل دار با پارچه ی ساده

سنسورهای طراحی و انتخاب شده در بخش هوشمندسازی، چنان که در شکل ۴ نشان داده شده است، در محل های درنظر گرفته شده برای آن ها روی لباس تعبیه می شوند. در این شکل قابلیت انعطاف لباس طراحی شده برای محل جای گیری سنسورها، در دو حالت آستین کوتاه و بلند به خوبی مشاهده می شود.

شکل ۴: نمایی سه بعدی از محل قرارگیری ماژول های هوشمندساز

۷- نتیجه گیری
عـــدم مناسب ســـازی و امنیـــت در تـــردد افـــراد دارای معلولیـــت، یکـــی از بزرگ تریـــن موانعـــی اســـت کـــه بـــر ســـر راه نابینایـــان وجـــود دارد. حـــذف ایـــن موانـــع محیطـــی و هم چنیـــن تسهیل ســـازی امکانـــات جامعـــه بـــرای اســـتفاده ی افـــراد کم بینـــا و نابینـــا بـــرای حضـــور راحت تـــر آنـــان در جامعـــه امـــری مهـــم محســـوب می شـــود. منظـــور از مناسب ســـازی برداشـــتن موانـــع محیطـــی نیســـت بلکـــه ارائـــه ی راه کارهایـــی اســـت کـــه ایـــن افـــراد آســـان تر از امکانـــات جامعـــه اســـتفاده کنند.
بـــا پیشـــرفت تکنولـــوژی و ظهـــور ابزارهـــای هوشـــمند، تاکنـــون تحقیقـــات بی شـــماری در خصـــوص پوشـــاک فـــوق مـــدرن در کشـــورهای مختلـــف جهـــان صـــورت گرفته اســـت. در ایـــن تحقیقـــات تاکیـــد بیش تـــر طراحـــان لبـــاس ، بـــر جنبه هـــای عملـــی، متنـــوع و چنـــد منظـــوره بـــودن لباس هـــا در جهـــت تولیـــد منســـوجات و لباس هـــای هوشـــمند و فـــوق مـــدرن بوده اســـت. بـــا ایـــن وجـــود و البتـــه بـــا وجـــود چنـــد نمونـــه ی انـــدک، تاکنـــون هیـــچ تحقیـــق مهمـــی در زمینه ی لباس هـــای فـــوق مـــدرن و چنـــد منظـــوره در ایـــران انجـــام نشده اســـت.
در ســـال های اخیـــر کاربـــرد پوشـــاک هوشـــمند و ابزارهـــای هوشمندســـازی آن هـــا، در زمینه هـــای پزشـــکی ، ســـلامت و خدمت رســـانی بـــه معلولیـــن در دنیـــا بســـیار مـــورد توجـــه قـــرار گرفته اســـت. در ایـــن راســـتا تاکنـــون سیســـتم هـــای مختلفـــی بـــرای هدایـــت و مســـیریابی نابینایـــان طراحـــی و توســـعه داده شـــده انـــد کـــه علی رغـــم قیمـــت گـــران و نیـــاز بـــه آمـــوزش تخصصـــی، محدودیت هـــای بســـیار دارنـــد و کارایـــی موردنظـــر را ندارنـــد.
در ایـــن پژوهـــش ســـعی شـــده کـــه اکثـــر تحقیقـــات، پوشـــاک و سیســـتم هـــای هوشـــمند هدایـــت و مســـیریابی نابینایـــان در مقـــالات معتبـــر بـــا تفســـیر مختصـــری ازنتایـــج آن هـــا بررســـی و مقایســـه شـــوند. در ایـــن تحقیـــق، هـــدف ابتدایـــی اســـتفاده از لبـــاس هوشـــمند بـــرای افزایـــش فعالیـــت اجتماعـــی افـــراد نابینـــا می باشـــد. پـــس از انجـــام مطالعـــات اولیـــه ایـــن نتیجـــه حاصـــل شـــد کـــه بـــا اســـتفاده از سنســـورها می تـــوان لبـــاس مناســـبی بـــرای نابینایـــان طراحـــی نمـــود. بنابرایـــن هـــدف در مرحلـــه دوم، بـــه کارگیـــری تکنولـــوژی لبـــاس هـــای چنـــد منظـــوره در کنـــار هوشمندســـازی لبـــاس بـــه قصـــد ایجـــاد پوشـــش راحـــت تـــر بـــرای افـــراد نابینـــا تعییـــن گردیـــد.
گزینـــه هوشمندســـازی در ایـــن هـــدف، بـــا طراحـــی یـــک سیســـتم کنترلی-الکترونیکـــی متشـــکل از یـــک پردازنـــده، دو سنســـور فاصله یـــاب لیـــزری، یـــک سنســـور مـــادون قرمـــز غیـــر تماســـی دماســـنج، یـــک سنســـور تشـــخیص رنـــگ لیـــزری و یـــک گیرنده-فرســـتنده RF همراه با یـــک ریمـــوت کنترلـــر محقـــق گردیـــد و پردازنـــده بـــه نحـــوی برنامـــه ریـــزی شـــده اســـت کـــه سیســـتم، توانایـــی تشـــخیص بیـــش از ۴۰ رنـــگ متفـــاوت، امـــکان تشخیص دمـــا و تغییـــر آن از فاصلـــه بیـــش از ۱ متـــر، امکان شناســـایی مانـــع در مســـیر همـــوار تـــا فاصلـــه ۵/۲ متر و شناســـایی ناهمواری هـــای ســـطح تـــا فاصلـــه یـــک متـــر را داشـــته باشـــد. ایـــن توانایی هـــا و امکانـــات کامـــلاً بـــا مطالعـــات و مفروضـــات قبـــل از انجـــام پژوهـــش بـــرای کمـــک بـــه نابینایـــان منطبـــق اســـت و می تـــوان ادعـــا کـــرد کـــه ایـــن سیســـتم کمـــک شـــایانی در هدایـــت و مســـیریابی نابینایـــان خواهـــد کـــرد.
مرحلــه بعــد در دســتیابی بــه هــدف تعییــن شــده، گزینــه طراحــی و تولیــد یــک لبــاس چنــد منظــوره بــا امــکان قرارگیــری هــر چــه بهتــر سیســتم کنترلی-الکترونیکــی در درون آن مشــخص شــد، کــه ایــن هــدف نیــز بــه ترتیــب بــا مراحــل: تهیــه چنــد طــرح اولیــه، در نظــر گرفتــن ملاحظــات سیســتم کنترلی-الکترونیکــی وچندمنظــوره بــودن لبــاس، انتخــاب طــرح نهایــی و تهیــه الگــو بــر اســاس آن، انتخــاب پارچــه و دوخــت محقــق گردیــد.