مصاحبه: رضا اسدی فرد ؛ مطالبه اصلی صنعت ماشین سازی کشور

مطالبه اصلی صنعت ماشین سازی کشور، رفع تبعیض ناروایی است که به نفع واردات و به ضرر تولید داخل وجود دارد

 

مصاحبه اختصاصی رضا اسدی فرد با نشریه بین المللی نساجی موفق

دکتری مدیریت تکنولوژی از دانشگاه علامه طباطبایی

مدیر برنامه توسعه ماشین آلات صنعتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

با توجه به نام‌گذاری سال به نام جهش تولید، پژوهشکده مطالعات فناوری چه برنامه هایی را در سال جاری دنبال می‌کند؟

پژوهشکده از گروه‌های مختلفی تشکیل شده است، مانند گروه اقتصاد دانش‌بنیان و یا جامعه پیشرفت که به تناسب وظایف‌شان فعالیت‌هایی را انجام می‌دهند. یکی از این گروه‌ها که بنده مدیریت آن را بر عهده دارم، گروه سیاست نوآوری و آینده‌پژوهی است که این گروه بیشتر در حوزه نظام‌های نوآوری، توسعه منطقه‌ای و صنعت ماشین‌سازی فعال است.

صنعت ماشین‌سازی یک صنعت مادر و صنعت‌ساز است و پایه اغلب صنایع محسوب می‌شود. همچنین پژوهشکده از اواخر سال ۹۸ یک اندیشکده به نام اندیشکده صنعت ماشین‌سازی کشور ایجاد کرده و هدف آن این است که موضوع ماشین‌سازی را در سطح مدیران کلان و سیاست گذاران کشور از یک موضوع حاشیه‌ای به یک موضوع اولویت‌دار تبدیل کند.

به همین منظور در تلاش هستیم که با شبکه سازی و گفتگو با فعالان این صنعت، گزارش‌هایی علمی؛  متناسب با مدل‌های اقتصادی را به نهادهای بالادستی اعم از وزرات صمت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی ارائه دهیم.

دستاوردهای سال گذشته پژوهشکده در حوزه ماشین‌سازی را بفرمایید؟

در کشور نهادی که به صورت خاص و متمرکز به موضوع ماشین‌سازی بپردازد وجود نداشت، به همین منظور پژوهشکده مطالعات فناوری به این موضوع ورود پیدا کرده است.

ابتدا اقدام به تشکیل نهادی به نام اندیشکده صنعت ماشین‌سازی نمود که باعث گردید ماشین‌سازی در پژوهشکده دارای هویت گردد و به طبع آن یک سایت قرار است راه‌اندازی شود تا محلی برای انعکاس مسائل و تحلیل‌های مختلف مرتبط با این حوزه باشد.

سپس در پژوهشکده یک کانون تفکر به نام اتاق فکر و اقدام صنعت ماشین‌سازی (افکام) تشکیل گردید که متشکل از ۶ انجمن فعال در حوزه صنعت ماشین‌سازی کشور و نهادهای دولتی مرتبط به این حوزه می‌باشد و در این جلسات مشکلات صنعت ماشین‌سازی به صورت تخصصی مورد بررسی قرار گرفته و طبق اولویت برای نهادهای تصمیم‌ساز کشور ارسال می‌گردد.

همچنین پیشنهاد ارائه یک برنامه‌ی منسجم در خصوص همکاری بین وزارت صمت و معاونت علمی در حوزه ماشین‌سازی مطرح گردید که خوشبختانه مورد توافق طرفین قرار گرفت و هم اکنون در حال تدوین پیش نویس سند جامع ماشین‌سازی در کشور هستیم.

سال گذشته نشستی تحت عنوان “ماشین‌سازی، پیشران توسعه صنعتی” برگزار شد، لطفاً از دستاوردهای این نشست بفرمایید و آیا برگزاری چنین همایش‌هایی را مفید می‌دانید؟

طبق آمار،  ۱۵ الی ۲۰ درصد کل واردات کشور در حوزه ماشین آلات می‌باشد، اما متاسفانه در سطح کلان کشور صنعت ماشین‌سازی جایگاهی را که باید داشته باشد را ندارد. به منظور آگاهی‌بخشی درباره اهمیت این صنعت و همچنین شبکه‌سازی در این حوزه همایشی برگزار گردید که حدود ۱۵۰ نفر از فعالان این حوزه و مسئولین مرتبط شرکت کردند و در پنل های تخصصی و سخنرانی به تبادل نظر پرداختند. این همایش زمینه بسیار مناسبی را فراهم کرد که نهادهای تاثیرگذار در صنعت ماشین‌سازی با هم در ارتباط قرار گیرند.

مهم ترین مطالبه صنعت ماشین‌سازی کشور به نظرتان چیست؟

مهم‌ترین مطالبه صنعت ماشین‌سازی رفع تبعیض ناروایی است که در بیش از ۷۰ یا ۸۰ سال گذشته به نفع واردات و به ضرر تولید داخل بر این صنعت تحمیل شده است. (مانند بند غ ماده ۱۱۹ قانون گمرک)

لطفا توضیحاتی در خصوص “برنامه حمایت از توسعه صنعت ماشین‌سازی” بفرمایید.

اگر ما بتوانیم تقاضا را تحریک کنیم و یک بازار خوبی برای ماشین‌سازان ایجاد کنیم، خود به خود ماشین‌سازان کشور قوی می‌شوند، میتوانند سرمایه‌گذاری کنند، از تسهیلات بانکی استفاده کنند و تحقیق و توسعه انجام دهند.

به همین منظور معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اقدام به ارائه تسهیلات با نرخ ۱۲ الی ۱۵ درصد برای خریداران ماشین‌آلات ساخت داخل کرده است.

آیا دانش‌بنیان شدن شرکت‌های ماشین‌ساز را مفید می‌دانید و معاونت علمی و فناوری چه تسهیلاتی برای آنها در نظر گرفته است؟

طبق بررسی‌های انجام شده اغلب ماشین آلات تولید شده در کشور دانش‌بنیان محسوب می‌شوند و باید مجموعه‌ای از مهندسان مکانیک، برق، کامپیوتر و … در کنار هم اقدامی را انجام دهند که منجر به ساخت ماشین صنعتی گردد.

دانش‌بنیان شدن برای شرکت‌ها بسیار مفید می‌باشد. بیش از ۱۰۰ نوع حمایت بزرگ و کوچک از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت می‌گیرد. اعم از واردات ماشین‌ابزار مورد نیاز با عوارض گمرکی کمتر، سربازی کارمندان شرکت در همان شرکت‌های دانش‌بنیان، تسهیلات ترجیحی و … و اگر شرکت‌های ماشین‌ساز دانش‌بنیان شوند، می‌توانند از این حمایت‌ها استفاده کنند.

صنعت ماشین‌سازی نساجی کشور را چه اندازه توانمند می‌بینید و آیا اقدامات تخصصی برای پیشرفت ماشین‌سازی در این حوزه رخ داده است؟

ارزیابی اولیه ما نشان می‌دهد که متاسفانه به دلیل واردات بیش از اندازه، این صنعت به رشد و بالندگی‌ای که شایسته آن است هنوز نرسیده  و نیاز است که با یک برنامه‌ریزی دقیق و جدی مشکلات این صنعت برطرف گردد بخصوص در مواردی که مزینت رقابتی در آن داریم مانند تولید محصولات برپایه پتروشیمی و تبدیل آن به الیاف‌، نخ و پارچه با کیفیت  و همچنین معاونت علمی و فناوری اقداماتی در خصوص ساخت ماشین اآلات فرش ماشینی آغاز کرده است.

در حوزه صادرات  ماشین آلات، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری چه کمک هایی را می‌تواند انجام دهد؟

معاونت علمی و فناوری با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی، سبد خوبی در حوزه حمایت از صادارت ارائه کرده است. از جمله این حمایت‌ها می‌توان پرداخت بخشی از هزینه حضور در نمایشگاه‌های خارجی، کمک به پیدا کردن شرکای خارجی، ایجاد تعدادی پایگاه‌ صادراتی در کشورهای مختلف نظیر هند، چین، سوریه، عراق، ترکیه و اندونزی و … همچنین یک مجموعه راه‌اندازی شده به نام کریدور صادرات که دد زمینه ارائه مشاوره‌های صادراتی، تدوین استراتژی صادراتی و… به صورت رایگان از شرکت‌های دانش‌بنیان حمایت می‌کند.

کلام پایانی.

به عقیده بنده هیچ کشوری صنعتی نشده، مگر اینکه صنعت ماشین‌سازی توانمندی پیدا کرده است و توانمندی در صنعت ماشین‌سازی مانند این است که ما برای یک سفر، سوار خودروی خودمان شویم و احتیاجی به خودرو دیگران نداشته باشیم. البته این بدان معنا نیست که ما باید در تمامی حوزه‌ها ماشین‌ساز شویم، بلکه می‌توانیم حداقل در ۸ یا ۹ حوزه پرکاربرد مانند نساجی، پتروشیمی و مواد غذایی و… ماشین‌آلات مناسبی را تولید کنیم.