تاثیر واردات بر الگوی مصرف جامعه

امروزه به دلیل بسط و توسعه ارتباطات جهانی و نیاز روز افزون کشورهای جهان به لحاظ اقتصادی به یکدیگر، تجارت خارجی به یکی از مقوله‌های ضروری واجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است و در این حوزه، واردات از مباحث مهم در اقتصاد ملی به شمار می‌رود و در مواردی می‌تواند نقش ضدتورمی داشته باشد چرا که اگر تورم به لحاظ افزایش تقاضا ایجاد شده باشد و بخش عرضه داخلی نتواند پاسخگوی آن تقاضا باشد تنها مسیر، استفاده از کانال واردات است. البته این به شرطی است که واردات، کالاهای تولید داخل و تولیدکننده داخلی را دچار بحران ننموده و احساس رقابت را از آنها سلب ننماید. از سوی دیگر، بخش قابل توجهی از واردات هر کشوری مربوط به تأمین مواد اولیه و کالاهای اساسی و سرمایه‌ای آن جامعه می‌باشد که در صورت عدم تأمین مناسب،‌ هر اقتصادی را با بحران‌های جدی روبرو می سازد.
تأثیر واردات بر اقتصاد و تولید داخلی، به عوامل مختلفی از جمله شرایط اقتصادی، نگرش و سیاست‌های متخذه از سوی مسئولین امر وابسته می‌باشد. کشورهایی که در مراحل و مسیر توسعه و صنعتی شدن قرار دارند نیازمند واردات برای تأمین مواد اولیه هستند و این امر اجتناب‌ناپذیر بوده و نیازمند مدیریت صحیح واردات خواهد بود. متأسفانه در سال‌های گذشته شاهد افزایش واردات هرچه بیشتر کالاهای مصرفی و نهایی به کشور بوده‌ایم که بخش عمده‌ای از آن هم بصورت قاچاق وارد شده است و این امر تبعاتی منفی برای تولید داخل به همراه داشته است. این موضوع در صنعت نساجی و به ویژه صنعت تولید پوشاک بسیار مشهود است.
امروزه مد به موضوعی مهم در سطح جامعه و به ویژه در میان جوانان تبدیل شده و در این راستا نقش رسانه‌های ارتباطی غیرقابل انکار است. می‌توان ادعا کرد که وسایل ارتباط جمعی همچون رادیو، تلویزیون، ماهواره و اینترنت و … شیوه‌ی زندگی افراد بیشماری را عوض کرده است. جهان امروزی به دهکده‌ای بزرگ (دهکده‌ی جهانی) تبدیل شده که در آن رفتار، عقاید، اعمال و باورها و توانایی‌های هریک از جوامع بر دیگران پنهان نیست و تبادل اطلاعات و علوم و فنون با سرعت بالایی در جریان است. رفت و آمد شهروندان کشورها در قالب سفرهای توریستی نقش بسزایی در ترویج فرهنگ و آداب و سنن جوامع به یکدیگر دارد و معمولا فرهنگ‌های قالب اثر روانی خود را بر جوامع عقب مانده‌تر میگذارند. از همین طریق است که بسیاری از فرهنگ‌ها و باورها نیز به جوامع مختلف رسوخ پیدا کرده و باعث محو بسیاری از خرده فرهنگ‌ها شده است که مد روز نیز از همین دسته است.
با توجه به جمعیت جوان قابل توجه در کشور، یکی از مهمترین مسائلی که مطرح می‌شود نوع پوشش این قشر است که بخشی از الگوهای خود را از جوامع غربی و افراد سرشناس، ورزشکارن و هنرمندان آن دیار دریافت می‌نمایند. این در حالی است که سازمان‌های متعدد دولتی و غیردولتی متولی امر ساماندهی مد و پوشاک و رسانه‌‌های داخلی، توفیق آنچنانی در راستای تغییر سلایق جامعه و بومی‌سازی آن نداشته‌ و نتوانسته‌اند الگوهای مناسبی را به جوانان معرفی نمایند.
در ملاقات های رسمی بین مدیران و مسئولین طراز اول کشور با مسئولین سایر کشورها، عمدتاً با نا هنجاری‌هایی در نوع پوشش ایشان روبرو هستیم که ناخودآگاه بیننده را به سمت طرف مقابل که بسیار آراسته‌تر لباس بر تن کرده سوق می‌دهد و از همین‌جا نفوذ و رخنه پوشش جوامع غربی به کشور آغاز می‌شود و به سایر رده‌ها هم تسری پیدا می‌کند.
فرهنگ، سلیقه و مد نیز همانند اقتصاد بوده و تابع دستور و بخشنامه نمی‌باشد و مسیر خود را طی می‌کند و تابع عرضه و تقاضا است و بیشتر از تبلیغات تاثیر می‌پذیرد و در همین بخش است که رسانه‌های بین‌المللی موثر‌تر عمل کرده و با الگو سازی افراد شاخص اعم از هنرمندان، ورزشکاران، سیاستمداران و غیره سعی در القای سلایق خود می‌نمایند و در این کار موفق هم هستند و با هجوم گسترده به دیگر جوامع، در سلایق مردم آن جوامع رخنه و رسوخ کرده و سلیقه خود را حاکم کرده و بهره‌های فراوان مادی می‌برند.
چه میخواهم بگویم؟ میخواهم بگویم که:
قبل از اینکه واردات بر فرهنگ و نحوه پوشش مردم یک جامعه تاثیر بگذارد ابتدا رسانه‌ها، تبلیغات و الگوها‌ی داخلی و خارجی کار خود را انجام می‌دهند و جامعه را آماده و تشنه این استقبال می‌کنند و پس از بسترسازی لازم، آنگاه است که پیاده نظام واردات بدون هیچ مقاومتی وارد شده و جامعه را تسخیر می‌کند و نه تنها مقاومتی وجود ندارد بلکه به‌خوبی هم مورد استقبال قرار می‌گیرد و معدود ارگانها و رسانه‌هایی هم که مقاومتی می‌کنند بزودی تسلیم جو عمومی جامعه شده و عقب نشینی می‌کنند.
همچنین به دلیل عدم توسعه مناسب صنعت مد و پوشاک در ایران، نتوانسته‌ایم در سال‌های اخیر به خوبی پاسخگوی نیاز و علائق جوانان و اقشار مختلف جامعه باشیم و از این‌رو حجم قابل توجهی از پوشاک مصرفی جامعه از طریق واردات، قاچاق و یا کالای همراه مسافر تأمین می‌گردد.
مباحث مربوط به مد از جمله مواردی است که با سلیقه افراد ارتباط نزدیک و مستقیم دارد و از این‌رو چنانچه این نیاز از طریق تولیدات داخلی تأمین نگردد، واردات پاسخ خوبی برای رفع این عطش می‌باشد که موجب سرازیر شدن درآمد بالایی به جیب واردکنندگان می‌گردد.
این در حالی است که چنانچه مبحث مد به عنوان یک مهم در جامعه توسط مسئولین شناخته شده و سیاست‌های لازم جهت ترویج و تبلیغ فرهنگ و سنت‌های موجود در قالب طرح‌های قابل پذیرش جامعه و به ویژه جوانان اتخاذ شده و اقدامات مربوطه جهت پیاده‌سازی این تصمیمات و حمایت از تولید داخلی صورت پذیرد، بدون شک شاهد رشد اقتصادی و اقبال عمومی به مصرف محصولات فرهنگی داخلی به ویژه در بخش پوشاک خواهیم بود.