تأثیر سبک هنری رکوکو بر طراحی لباس نوین

پوشش در وهله اول برای محافظت از انسان در برابر مخاطرات محیطی به وجود آمد اما رفته رفته با پیشرفت فکری, فرهنگی و ایجاد تمدن، دستاویزی شد برای نشان دادن سلیقه، هنر، جایگاه اجتماعی و نژادی و وجه تمایزی برای بازشناساندن خط فکری و حتی شرایط آب و هوایی زندگی یک تمدن انسانی. در کنار سبکهای هنری و روشهای فکری مختلف ساخته و پرداخته شده توسط انسان برای به کمال رساندن روح سرگردانش، لباس و مد نیز به عنوان جلوه دیداری این تفکر دستخوش تغییرات و دگرگونیهای بسیار بوده است. سبک روکوکو یکی از سبکهای هنری رواج یافته در اواخر قرن هیجدهم میلادی (بین سالهای ۱۷۲۰ تا ۱۷۸۹) است. این سبک و جنبش فکری و عملی در ابتدا در فرانسه بروز کرد و به سرعت در سراسر اروپا مورد توجه قرار گرفت. در انتهای قرن هیجدهم و با شروع انقلاب فرانسه و از بین رفتن نقش فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دربار، این سبک نیز رو به افول رفت ولی اثرات فکری و هنری آن تاکنون بر بسیاری از آثار هنری به چشم می خورد. در این مقاله سعی بر آن بوده که به روند طلوع و افول این سبک به عنوان یکی از سبکهای پرطمطراق و تاثیرگذار ولی کم بنیاد هنری پرداخته و تاثیرات آن بر مجموعه‌های هنری بعد از آن مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس روش از نوع توصیفی- تاریخی بوده و گردآوری اطلاعات در آن به روش اسنادی (کتابخانه‌ای) و براساس منابع تاریخی انجام گرفته است.
کلمات کلیدی: سبک روکوکو، پوشش، لباس، معماری، طراحی لباس نوین

مقدمه
انسان در طول تاریخ پر فراز و نشیب زندگی اش در جستجوی رسیدن به کمال، زیبایی و آرامش به هر ترفند و مستمسکی دست آویخته است. هنر، بالاترین و برترین ملجا و پناه و دست آویز بشر در این راه خطیر بوده است. ایجاد و پیگیری انواع سبکهای هنری پی در پی با توجه به احوالات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی آب و هوایی جوامع مختلف، یکی از روشهای مورد توجه بشر برای رسیدن به کمال مطلوب بوده است. در این میان پوشش و لباس نیز به عنوان روشی برای نشان دادن ذوق، سلیقه، جایگاه اجتماعی، جایگاه و خط فکر فرهنگی و سیاسی و تربیتی فرد، یکی از راه‌های اولیه و اصلی پیش روی انسانها بوده است. سبک یا شیوه هنری، طرز بیان خاص و یا خصوصیات و نشانه های همگن و هم راستایی است که یک کل معنادار را ساخته و موجب تمایز آن از دیگر سبکها و شیوه ها می شود. سبک و جنش هنری وابسته به زمان و مکان است و به نوعی نوع بینش و جهان شناسی و زیبایی شناسی یک قوم و یا یک تفکر خاص را می نمایاند. (نگارنده)
سبک روکوکو [کلمه‌ای ایتالیایی به معنای صدف] در سده هیجدهم سلیقه و خواست امیران و طبقه اشراف و به پیروی از آنان ثروتمندان بورژوا را منعکس می کرد. به یک معنی هنر نقاشی از ابتدای قرن، توصیف شکوه فوق انسانی را کنار می گذارد تا به شیوه‌ای جدید آرمانهای فانی و لذت طلب و تجمل‌پرست انسان آن دوره را بنمایاند. (پاکباز، ۱۳۶۹)
نخستین نشانه‌های انقلاب صنعتی از اوایل قرن هجدهم رخ نمود و اگرچه تأثیر آن تا سالهای ۱۸۰۰ کاملا محسوس نبود، اما می‌توان شکل نوپایی از صنعت تجاری مد را در این زمان مشاهده کرد. شماری اختراع (نظیر ماکوی سریع جان کی، دستگاه نختاب آبی آرکرایت، ماشین نخ‌ریسیِ هارگریوز، ماشین بافندگی کارت رایت) صنعت تولید پوشاک را دگرگون ساخت؛ پیشرفتهایی که در زمینه دستگاه چاپ صورت گرفت، از سالهای دهه ۱۷۷۰ به بعد انتشار مجله‌های مد در کشورهای فرانسه، انگلستان و سپس آلمان را در پی داشت و مصرف مد از انحصار طبقه اشراف فراتر رفته تا در سایه پیشرفت وسایل ارتباطی و ترقی روزافزون دکانداران خرده‌پا، طبقه روستایی و متوسط را نیز در برگیرد. (امینی، ۱۳۷۴: ۳۰)
در این مقاله به این مهم پرداخته شده است که آیا با افول سبک و جنش هنری روکوکو خط فکری و هنری این جنبش نیز از بین رفته است؟ و آیا این خط فکری و فرهنگی بر آثار هنری بعد از خود، از نقاشی و شعر و موسیقی گرفته تا مد و معماری و تزیینات داخلی جلوه و اثری داشته است یا خیر؟
جنبش روکوکو بعد از افول نیز به لحاظ داشتن رنگها و موتیفهای خیال انگیز و مسحور کننده، توانسته تاثیر خود را از دل تاریخ بر آثار و مجموعه‌های هنری گسترده و نیز بسیاری از کالکشنهای مد برجسته با طراحی طراحان به نام و مشهور حفظ نماید. در سالهای گذشته بسیاری از خانه های مد و حتی مجموعه داران کوچک سعی در استفاده دوباره از سیلوئت و فرمت لباسهای آن دوره نموده و یا الهام از ساختار و یا موتیفهای این سبک به شکل دهی مجموعه‌های مختلف پرداخته اند. طراحان برجسته‌ای مانند ویوین وست وود، جان گالیانو، الکساندر مک کویین و … در این زمینه کار کرده‌اند.

تحقیق
اصطلاح روکوکو از کلمه فرانسوی روکایل گرفته شده است، روشی خاص برای تزئین فواره‌ها و غارهای مصنوعی که قدمت آن به رنسانس ایتالیا برمی‌گردد. با استفاده از این تکنیک، صنعتگران صدف‌ها، سنگ‌ریزه‌ها و سایر مواد ارگانیک را با سیمان مخلوط می‌کردند و در نهایت به محیطی طبیعی و الهام‌گرفته از زیر دریا می‌رسیدند. (بریتانیکا)
دوران سیطره سبک روکوکو دورانی بین سالهای ۱۷۲۰ تا ۱۷۸۹ میلادی بود، زمانی که اشراف فرانسوی در مورد نشان دادن ثروت و زیبایی خود وسواس بسیاری خرج می کردند. فرانسه بین طبقه حاکم که لباسهای بسیار مجلل می پوشیدند و دهقانان فقیر تقسیم شده بود. بنابراین، روکوکو آخرین سبک کاملا اشرافی فرانسه بود. با زوال این سبک، طبقه اشراف نیز مضمحل شد.
روکوکو در کنار امپرسیونیسم، یکی از تاثیرگذارترین جنبش‌های هنری فرانسه محسوب می‌شود. این سبک به خاطر نقاشی‌های در فضای باز و پر نور و هنرهای تزیینی خیال‌انگیزش، که در کنار هم، ذائقه‌ای ظریف و در عین حال درخشان فرانسه قرن هجدهم را به نمایش می‌گذارند، مورد توجه قرار می گیرد. (ریچمن، ۲۰۱۸)
هنر روکوکو در اوایل قرن هجدهم پس از مرگ پادشاه لویی چهاردهم ظهور کرد. این جنبش نشان دهنده واکنشی در برابر طراحی سنگین کاخ ورسای لوئی چهاردهم و هنر رسمی باروک دوران سلطنت او بود؛ واکنشی هنرمندانه به لوکس و مجلل بودن بسیار زیاد هنر باروک، که سبک مورد علاقه شاه بود. برخلاف سبک باروک که مجموعه‌ای از لوکس بودن، بسته بودن و احساساتی بودن بود، سبک روکوکو رنگ‌ها و شرایطی را معرفی کرد که تا آن زمان به عنوان مواردی پوچ و سبک توصیف می شدند.
هنگامی که شاه لوئی چهاردهم در سال ۱۷۱۵ درگذشت، فیلیپ دورلئان تا زمانی که پادشاه لوئیس پانزدهم به سن بلوغ رسید، به عنوان شاهزاده نایب السلطنه حکومت می‌کرد. در این دوره هشت ساله که به نام ریجنسی شناخته می‌شود، تغییر فیزیکی و ایدئولوژیکی قابل توجهی رخ داد: مرکز هنر و فرهنگ فرانسه از تالارهای کاخ ورسای به خانه های شخصی طبقه بالای اجتماعی منتقل شد. درباریان فرانسوی قدرت و ثروت سیاسی عظیمی داشتند که این امر موجب به وجود آمدن فرهنگ تجمل و زیاده روی گردید که با ایدئولوژی مردم فرانسه بسیار مغایرت داشت.
برای فرانسوی‌ها، ریجنسی دوره‌ای از تغییر قدرت را نشان می‌داد. در سبک روکوکو اشراف فرانسوی به جای محصور کردن خود با اکسسوریهای گرانبها و استفاده از رنگ‌های تند، اکنون در فضای داخلی صمیمی‌تری زندگی می‌کردند که برای تحت تأثیر قرار دادن و پذیرایی از مهمانان با شکوه طراحی شده بود. این صمیمیت و آزادی در طراحی سقف‌ها و قالب‌های سبک روکوکو که با منحنی‌های ظریف و تزئینات گل تزئین شده بودند، تجلی پیدا کرد. بنابراین، مضامین سنگین و با قدرت سبک باروک پویا، با رنگ‌هایی پاستلی و ملایم‌تر و عناصر گلدار جایگزین شدند، که منعکس کننده حس آزادی و سبکسری این دوره بود. این سبک به سرعت از اجزای معماری به سایر اشکال هنری مانند ساخت مبلمان، هنرهای تزئینی، مجسمه‌سازی و در نهایت نقاشی رسوخ کرد.
ظاهر زنانه پسند سبک روکوکو چنین بر می آید که آن روزگار زیر سیطره ذوق و پیشگامی اجتماعی زنان بوده است – و تا حدود زیادی نیز چنین بود. زنان در اروپا صاحب بالاترین مقامات بودند – مادام دوپمپادور در فرانسه، ماری ترز در اتریش، الیزابت و کاترین دوم در روسیه – و نفوذ زنان در بسیاری از درباری کوچکتر نیز احساس می شد. (پاکباز، ۱۳۶۹)
روکوکو که به لحاظ مقیاس خردتر و ظریفتر از باروک مینمود، به واسطه کاربرد پرتجمل و متکلف نقش و نگارهای ناتورالیستی، رنگبندیهای ملایم و زینت‌آلات ظریف مشخص می‌شد. این سبک که در معماری، هنر و نیز هنرهای تزیینی جلوه‌گر شد، به خوبی در مد تبلور یافت. در طی این دوره پوشش در قالب فرمی هنری ارتقاء یافت و چنانکه اشاره شد، به طرزی شایسته مورد دقت و توجه فراوان قرار گرفت (مکنزی، ۱۷۳۱ :۲۲).
در سبک روکوکو، دیوارها، سقف‌ها و قالب‌ها با آمیختگی ظریف منحنی‌ها و منحنی‌های متقابل بر اساس فرم حروف «C» و «S» و همچنین با فرم‌های صدفی و دیگر اشکال طبیعی تزئین می‌شدند. طراحی نامتقارن قانون بی شک این سبک بود. رنگ‌های پاستیلی روشن، سفید عاجی و طلایی رنگ‌های غالب بوده و هنرمندان روکوکو اغلب از آینه‌ها برای تقویت حس فضای باز استفاده می‌کردند. (بریتانیکا)
در ایتالیا، سبک روکوکو عمدتاً در ونیز متمرکز بود، جایی که با نقاشی‌های تزئینی در مقیاس بزرگ جووانی باتیستا تیپولو روکوکو مجسم شد.
اصطلاح روکوکو گاهی اوقات برای اشاره به موسیقی سبک، ظریف و بسیار زینتی ساخته شده در پایان دوره باروک – یعنی از دهه ۱۷۴۰ تا ۱۷۷۰- نیز استفاده می شود. بنابراین، ساخته های اولیه جوزف هایدن و ولفگانگ آمادئوس موتزارت جوان را می‌توان روکوکو نامید، اگرچه آثار این آهنگسازان به‌طور دقیق‌تر به سبک کلاسیکی که در حال ظهور بود تعلق دارد. (بریتانیکا)

سبک هنری روکوکو
روکوکو یک جنبش هنری کامل بود که هنر، معماری و تئاتر را در بر می گرفت. برای درک نقش مد در این جهان، ابتدا باید روند کل روکوکو را درک کنیم. این سبک از سبک جدی و عظیم باروک پیروی می کرد که با تزیینات شدید برای نمایش قدرت شناخته می شد. روکوکو وقار باروک را به کلی کنار گذاشت، اما تمرکز خود را بر ثروت و تزئینات حفظ کرد.

تصویر شماره ۱ – سقف سالن هرکول کلیسای سنت ماری ماگدلنه– ایتالیا (منبع http://mikestravelguide.com)

طرح‌های روکوکو بسیار مجلل تزئین می شدند، با الگوهای پیچیده و بهترین مواد. پالتهای رنگی، سبک و پاستلی بودند، طرح ها عجیب و غریب و نامتقارن بوده و نقوش ارگانیک همه چیز را پوشانده بود. زندگی درباری تنها به آسودگی، سرگرمی و لذت بردن از ثروت محدود می شد و اشراف اغلب مسئولیت‌های جدی‌تر خود را نادیده می‌گرفتند، بیشتر وقت خود را در املاک خصوصی می‌گذراندند و اغلب مهمانی‌های مجلل برگزار می‌کردند. مد این دوره منفعت طلبی شخصی و نیز ذوق و شوق داشتن برای چیزهای فانتزی را منعکس می‌کند.

نمود سبک روکوکو بر هنرهای مختلف آن دوران
نقاشی:
نقاشی بخش مهمی از جنبش روکوکو در فرانسه بود و نقاشان برجسته ای که این سبک را رهبری می کردند، آنتوان واتو و به دنبال آن فرانسوا بوچر، همه عناصر طراحی از فضای داخلی گرفته تا مد را تحت تاثیر قرار دادند. از دیگر هنرمندان برجسته می توان به ژان باپتیست ون لو، ژان مارک ناتیه و فرانسوا لموین اشاره کرد. لموین به خاطر نقاشی‌های تمثیلی تاریخی‌اش از آپوتئوزیس هرکول (۱۷۳۳-۱۷۳۶) روی سقف سالن هرکول در ورسای دیده می‌شود، مورد توجه قرار گرفت. یکی از ویژگی‌های برجسته نقاشی روکوکو فرانسوی، شیوه‌ای بود که در آن تعدادی از خانواده‌های هنرمند برجسته، مانند ون لوس و کویپل، سبک و موضوع ثابتی را در کارگاه‌های خود حفظ می‌کردند.
نقاشی روکوکو در فرانسه با نقاشی‌های برازنده و مالیخولیایی آنتوان واتو شروع شد و با پیکره‌های برهنه و بازیگوش و حسیِ فرانسوا بوچر به اوج رسید و با صحنه‌های سبک آزادانه ژان اونوره فراگونار به پایان رسید. نقاشی روکوکوی فرانسوی به طور کلی با نگرشهای ساده و دلپذیر از مضامین اساطیری و معاشقه و با حرکتهای ظریف قلمو، سبک رنگی پر نور و رنگ‌آمیزی حسی متمایز می‌شود. (بریتانیکا)
اگرچه هنرمندان این جنبش شیفتگی باروک را به شکل پیچیده بدن انسان حفظ کردند، ترکیب نقاشی ها به صحنه های اسطوره ای عشق و طبیعت تغییر یافت. سه ویژگی کلیدی نقاشی روکوکو عبارتند از:
اسطوره‌شناسی: برخلاف مضامین مذهبی که در نقاشی باروک رایج بود، صحنه‌های اساطیری در نقاشی‌های روکوکو مخالفت کلی با قدرت کلیسا را نشان می‌داد.
پالت رنگ: شاید بارزترین تفاوت بین نقاشی های روکوکو و نقاشی های باروک تضاد فاحش در پالت رنگی باشد. هنرمندان روکوکو از رنگ‌های پاستلی مانند آبی، صورتی و زرد استفاده می‌کردند تا به آثار خود حسی سبک و رمانتیک ببخشند.
فته گالانت یا فستیوال حومه ای: هنرمندان پیشگامی مانند واتو و بوچر ژانر جدیدی به نام فته گالانت را رایج کردند. موضوع این ژانر جدید مردان و زنان نجیب زاده‌ای می شد که لباس های شیک پوشیده بودند و در محیط های طبیعی با عشوه گری حرکت می‌کردند. این در کنار هم قرار گرفتن واقعیت و اسطوره به بینندگان این امکان را می داد تا خیال پردازی کرده و سرگرم شوند.
توجه به جزئیات نقاشی
واقعیت این است که نقاشان روکوکو به سبب تاکید بسیاری که بر جنبه تزیینی و تصنعی تصویر داشتند، بار دیگر هنر نقاشی را از مسیر حقیقت جویی منحرف کردند. نقاشیهای ایشان همان قدر فریبنده بودند که سقفهای مصور نقاشان ایتالیایی و آلمانی، جملگی در نمایاندن چیزهایی استادی به خرج می دادند که همه می دانستند از دنیای واقعی به دور است. چنین کنشی در هنر با آرمانهایی پیشگامان فرهنگ بورژوازی سازگار نبود. نقاشیهای سده‌های واقعیت دنیای عینی و قابل رویت را نشان می داد ولی سده هیجدهم همگام با ادبیات به انسان اروپایی می آموخت که چگونه در دنیای آفریده خود زندگی کند. (پاکباز، ۱۳۶۹)

هنرهای تزیینی روکوکو:
سبک روکوکو در هنرهای تزئینی نیز متجلی شد. فرم‌های نامتقارن و تزئینات روکوکو به سرعت با نقره و چینی تطبیق داده شده و در مبلمان فرانسوی آن دوره نیز فرم‌های منحنی، پوسته طبیعی و تزئینات گل و نیز استفاده پیچیده‌تر و بازیگوش‌تر از تزئینات برنزی و چینی به نمایش گذاشته شد. (بریتانیکا)
هنرمندان علاوه بر نقاشی، اشیاء هنری تزئینی را به سبک روکوکو نیز تولید می کردند. شاخصه های هنری این هنرها عبارتند از:
منحنی های نامتقارن
استفاده از نقوشی که از طبیعت الهام گرفته شده بودند.

معماری روکوکو
نمونه‌های عالی روکوکوی فرانسوی عبارتند از: سالن دو مونزیر لو پرینس (تکمیل شده در سال ۱۷۲۲) در قصر کوچک در شانتیلی، که توسط ژان اوبر تزئین شده و سالن‌های هتل د سوبیس، پاریس، توسط ژرمن بافراند (شروع در سال ۱۷۳۲).
در معماری، ایتالیا همچنان بر سبک باروک و ارتباط قوی با کلیسای کاتولیک تأکید می‌کرد تا اینکه در دهه ۱۷۲۰ معمار فیلیپو جووارا چندین کاخ ایتالیایی به سبک روکوکو ساخت. شاهکار او کاخ استوپینیگی (۱۷۲۹-۱۷۳۱) بود که به عنوان اقامتگاه شکار پادشاه در تورین ساخته شد. هم‌زمان، دکوراسیون داخلی روکوکو در بقیه شهرهای ایتالیا نیز محبوب شد. فضاهای داخلی ایتالیایی روکوکو به‌ویژه به خاطر لوسترها و آینه‌های شیشه‌ای ونیزی و استفاده فراوان از روکش‌های ابریشمی و مخملی معروف بودند.
از فرانسه، سبک روکوکو در دهه ۱۷۳۰ به سرزمین‌های آلمانی زبان کاتولیک گسترش یافت، جایی که با سبک درخشان معماری مذهبی آن سرزمین سازگار شد و ظرافت فرانسوی را با فانتزی آلمانی ترکیب کرد. برخی از زیباترین ساختمان‌های روکوکو در خارج از فرانسه را می‌توان در مونیخ دید – برای مثال، آمالینبورگ (۱۷۳۴-۱۷۳۹)، و رزیدن تیاتر (۱۷۵۳-۱۷۵۰) که هر دو اثر فرانسوا دو کوویلیه هستند. (بریتانیکا)
در نقوش طراحی آلمانی در کنار استفاده از عدم تقارن و اشکال منحنی s و c استفاده می‌کنند، اغلب از نقوش گل یا گیاهی استفاده کرده و جزئیات بیشتری را به کار می‌گرفتند. معماران آلمانی همچنین به طور ابتکاری احتمالات مختلفی را برای طراحی اتاق، بریدن دیوارها یا ساختن دیوارهای منحنی بررسی کردند و مکان یابی ساختمان های جدید را به عنصر مهمی از اثر تبدیل کردند، همانطور که در کلیسای ملک ژاکوب پراندتاور (۱۷۰۲-۱۷۳۶) دیده می شود.

تصویر شماره ۲- سالن دلا پرینسس در هتل سوبیه – پاریس (منبع https://artincontext.org/rococo-art/)

مد روکوکو
مدهای زنانه اشرافی قرن هجدهم بسیار تحت تأثیر ذهنیت روکوکو بود. در حالی که لباس های باروک بسیار رسمی بودند، زنان در دوره روکوکو به استفاده از لباس ها و دامن‌های گشاد روی آوردند و از آنجایی که در این دوره زندگی اشرافی بر املاک خصوصی متمرکز شده بود، استفاده از لباسهایی که زنان قبلاً فقط در خلوت می‌پوشیدند در میهمانیهای عمومی باب شد.
به ویژه، در آن زمان نوعی لباس صبحگاهی برای بیرون رفتن از خانه مد بود که با گذشت زمان، این لباس به لباس های گشادی تبدیل شدند که روی لباس ها دیگر و یا دامن ها پوشیده می شد. در لباس‌ها همچنان از کرست، نیم تنه و دامن‌های حلقه‌ای استفاده می‌شد تا بر خاص و جذاب بودن پوشنده تأکید کند. در اوایل روکوکو، سبک لباس پوشیدن ساده تر و غیررسمی‌تر بود، اما به مرور و با استفاده از مواد ظریف و طرح‌های تزئینی‌ جزئیات بیشتری در اواخر قرن هجدهم، به آن افزوده شد.
مواد اولیه همه چیز از مواد خالص و از ابریشم تافته در رنگ های پاستلی تشکیل می شد، تزیینات خز روی روپوش ها و لباس ها و جزئیات گلدار که با نقوش گیاهی روی همه چیز دوخته شده بودند. در آن دوره موها گهگاه با کلاه گیس پوشانده می‌شد، اما این روش سبک باروک، با تزیین مدل‌های موی طبیعی سنجاق‌شده که برای روی آنها پودر پاشیده می شد تا خاکستری یا سفید به نظر برسند جایگزین ‌شد. این سبک لباس پوشیدن در کنار استفاده از چند جواهر نفیس طلایی و یا مروارید، لباس غالب خانمهای جامعه اشرافی دوره روکوکو را به نمایش می گذارد.
نمونه بارز لباس شب روکوکو، پیراهن فرانسوی بود. این جامه تکامل لباس شب کیسه «رُب وُالنت» به شمار می‌آمد اما به جای آن که مستقیماً از سرشانه‌ها پایین بیفتد، از هر دو طرف درزهای پشت، دو برابر پیلی می‌خورد تا پشت لباس حالت آزاد داشته باشد. کُرست جلو کاملا قالب بدن و دارای شکل وی (v) مانند کلفت و پهنی بود که یک سینه‌بند تکه‌دوزی سفت و سه‌گوش بدان می‌چسبید. این قسمت از لباس با داشتن چنین شمایلی برای دکلته کردن یقه و باز گذاشتن آن در حکم سپر محافظ عمل میکرد و در همان حین نیز جایی برای تزیینات گران و باشکوهی فراهم میآورد که معمولا با لایه‌ای روبان یا برودری‌دوزی مجلل انجام گرفته بود. در قسمت جلو روپیراهنی، چاکدار بود تا زیردامنی را که از همان پارچه طراحی و با همان تکه‌ها و تزیینات آراسته شده بود، به نمایش بگذارد (مکنزی، ۱۳۹۴ :۲۲).

تصویر شماره ۳ – لباس بانوان دوره‌های مختلف روکوکو

برای آنکه کمرها باریک و دامنها گشاد به نظر آیند، از کرست و ژوپن (زیردامن) استفاده می‌کردند. ژوپن شکلی از یک زیرپیراهن تاشو و چسبنده بود که به دامن فرم می‌بخشید. آنها برای نخستین بار در حدود ۱۷۲۰ رواج یافتند و تا بعد از ۱۷۷۱ که گرایش ناتورالیسم مستلزم چشم‌پوشی از چیزهای غیرطبیعی و غیرضروری بود، الگوی جامه زنانه را در سلطه خود داشتند.
ژوپن زیردامنی تاشوی سبدمانندی بود که حالت و حجم دامنها را تعیین می‌کرد. این زیر دامنی دارای اندازه و شکلهایی متنوع بود که فرم پهن و بیضی شکل آن در دربار رواج داشت. نتیجه افراط در چنین مدی آن بود که نخست ژوپن به دو تکه تقسیم شد که هرکدام را بر روی یکی از کفلها می‌پوشیدند. در عجیب‌ترین و نامتعارف‌ترین شکل خود، اندازه ژوپنها از هر سو به چندین متر میرسید. این امر سبب شده بود که هیچ زنی از هیچ راهی نتواند پا به درون اتاق بگذارد مگر به پهلو و از یک سمت و هنگام نشستن در سالن تئاتر و دیگر محافل اجتماعی با مشکل روبه‌رو شود. مادام دو پمپادور الگوی این سبک بود. او که در پرتره‌هایش آراسته به تورهای ظریف و نخهای پرزدار زیبا است، نشاط و سرزندگی زیبایی‌شناختی روکوکو را تمام و کمال به تسخیر خویش درمی‌آورد. (مکنزی، ۱۳۹۴ :۲۵)
در حدود سال ۱۷۱۸، لباسهای مانتو و پنیر مد شد. ظاهر نمادین دوران روکوکو لباسی با باسن برجسته و تزئینات بیش از حد است.

تصویر شماره ۴- لباس روب الا فرانسیس – قرن هجدهم – منبع: موزه هنر لس آنجلس

علاوه بر انبوهی از لباس‌های مختلف، اکسسوری‌ها بخش مهمی از مد روکوکو در قرن هجدهم را تشکیل می‌دادند. اکسسوری‌هایی مانند گردنبند و جواهرات به دکور مجلل و تزیینات افراطی لباس مجلسی افزوده می‌شد. زنانی که لباس آستین کوتاه داشتند ملزم به پوشیدن دستکش در مراسم رسمی بودند.
والانهای توری لطیف و سبک کار دست یا آنگژانت جایگزین سرآستینهای دولای توری شق و رق شد. پارچه‌های زربفت، تیره و کدر و سنگین دوره باروک جای خود را به منسوجاتی با هارمونی، پیراستگی و تزییناتی ظریف داد. لوازم و متعلقات ضروری این دوره شامل بادبزن، جیبهایی با تزیینات فراوان اما پوشیده و پنهان، سرپوش و شال بودند. تکه‌های روبان، نخهای پرزدار، پر و گلهای مصنوعی نیز از واجبات سبک روکوکو به‌شمار می‌آمدند (مکنزی، ۱۳۹۴ :۲۲).
سبکی و درخشندگی ریزه‌کاریهای دوره روکوکو در گرو پیشرفتهای فنی صورت گرفته در تولید ابریشم تزیینی در شهر فرانسوی لیون بوده است. داد و ستد ابریشم با حمایت حکومت فرانسه در زمینه تولید منسوجات و پارچه‌های بسیار زیبا چندان از جنبه فنی پیشرفت کرد که در زمره یکی از گرانبهاترین کالاهای اروپا قرار گرفت.
مردان نیز در آن دوران جامه فرانسوی به تن میکردند. این لباس عبارت بود از یک دست کت قالب کمر، جلیقه، شلوار سه‌ربعی و جوراب و نیز پیراهنی با یقه توری یا چین‌دار و سرآستینهای تزیینی و کراواتی که با ظرافت و دقت گره میزدند.
از آنجا که تزیینات برای زنان از اهمیت فراوانی برخوردار بود، تورهای ظریف نازک و دکمه‌های زینتی در به‌ کمال رساندن چنین ظاهری به کار می‌رفت. هم زنان و هم مردان روبان، شرابه، سگک روی کفش پاشنه‌بلند، پودر مو و لوازم آرایش به کار می‌بردند. این واپسین بار در تاریخ بود که مردان و زنان از زینت‌آلاتی یکسان استفاده می‌کردند (همان)
کفش‌ها دارای پاشنه‌های بلند و خمیده بودند (منشأ «پاشنه‌های لوئی» مدرن) و از پارچه یا چرم و با سگک‌های جداگانه ساخته می‌شدند. سگگها از فلزات براق ومعمولاً به رنگ نقره‌ای ساخته می شدند. گاهی در استایلهای پاریسی از سگگهای فلزی که به شکل سنگ برش داده می شدند و یا از سنگهایی که به هم چسبانده شده بودند نیز استفاده می شد.

اشخاص تاثیرگذار بر روند روکوکو
ماری انتوانت، ملکه روکوکو
ماری آنتوانت، ملکه سبکسری و زیاده روی، مد روکوکو را با مدل موهای بزرگ و پف دار، دامن های بزرگ و انواع تزئینات پرطمطراق پر و پاپیون رهبری کرد. این ملکه اتریشی الاصل از سنین جوانی به قلب ورسای فرستاده شد و به سرعت یاد گرفت که چگونه لباس بپوشد تا به عنوان ملکه جدید کشور تحت تاثیر قرار بگیرد.

تصویر شماره ۵- لباس معروف به لباس ماری انتوانت

شاید ماری در تاریخ به شکل دختری زیبا به تصویر کشیده شده باشد اما وسواس ماری در مورد لباس، شکل قدرتمندی از ابراز وجودش بود که رگه‌های استقلال‌طلبانه داشت.
ماری همچنین به محبوبیت لباس «روبه الا فرانسیس» کمک کرد، که به عنوان «لباس سک بک» نیز شناخته می‌شود. این لباس سه قسمتی بود، دامن، کت و نیم تنه، با پلیسه های مشخص در پشت لباس که از بالاتنه تا زمین کشیده می شد. بسیاری از آنها با گلدوزی های پیچیده تزئین شده بودند، به ویژه الگوهای گل، که ماری به آنها بسیار علاقه داشت.

تصویر شماره ۶- لباس معروف به لباس ماری انتوانت

مادام دو پامپادور
مادام دو پومپادور، با نام ژان آنتوانت پواسون، به دلیل نقشی که او در ترویج سبک و تثبیت پاریس به عنوان پایتخت هنری اروپا، «مادرخوانده روکوکو» نامیده می شود. او به دلیل حمایت از هنرمندانی مختلف نقاشها، مجسمه‌سازان و… بر کاربردهای بیشتر روکوکو تأثیر گذاشت.

تصویر شماره ۷- پرتره مادام دو پومپادور (نقاش موریس کوئنتین د لا تور)

در واقع، او الهام بخش چندین نقاش روکوکو بود که هر کدام عناصر مختلفی از زیبایی و هوش او را به تصویر می کشیدند. در تصویر دلا تور، پمپادور پشت میزی نشسته که شامل کتاب های ولتر و مونتسکیو، یک کره زمین، یک دایره المعارف و سایر آیتم های علمی است و هوش و قدردانی خود را از هنر به نمایش می گذارد.

افول رکوکو و تاثیرات آن بر هنر پس از خود
در دهه ۱۸۲۰ تحت سلطنت بازسازی شده پادشاه لوئیس فیلیپ (آخرین پادشاه فرانسه)، سبکی به نام “روکوکو دوم” رایج شد و در بریتانیا و آلمان گسترش یافت. در بریتانیا احیای روکوکو به نام سبک ویکتوریایی شناخته شد و تا حدود سال ۱۸۷۰ ادامه یافت و در عین حال بر احیای روکوکوی آمریکایی در ایالات متحده به رهبری جان هنری بلتر نیز تأثیر گذاشت. این سبک که برای تزیین هتل‌های مجلل به کار می‌رفت، در قرن بیستم «لوگوت ریتز(طعم ریتز)» نام داشت. با این حال، روکوکو در نقاشی از بین رفت، به استثنای نقاشی‌های ژانر شاردن، که به شدت توسط دیدرو تحسین شد، که همچنان تأثیرگذار بود و بعدها تأثیر قابل توجهی بر پل سزان، ادوار مانه و ونسان ون گوگ گذاشت.
موضوعات کمدی دل آرته واتو که توسط برادران دو گونکور نیز کشف شد، بر پابلو پیکاسو، سزان و هانری ماتیس و همچنین شاعران بسیاری مانند پل ورلن و گیوم آپولینر و دیگران تأثیر گذاشت.
اصطلاح روکوکو و هنرمندان مرتبط با آن در اواخر قرن بیستم مورد ارزیابی مجدد انتقادی قرار گرفتند؛ زمانی که جنبش های هنر پاپ و آثار هنرمندانی مانند دیمین هرست، کهینده وایلی و جف کونز زمینه جدیدی در هنر برای بیان همان نمایشهای سبک پرطمطراق و وسواسی روکوکو ایجاد کردند.
در سال ۲۰۱۸، تمام عبارات هنری سبک روکوکو در نمایشگاهی با عنوان “بازدیدکنندگان ورسای (۱۶۸۲-۱۷۸۹)” به نمایش گذاشته ‌شد. یکی از نکات برجسته این نمایش، تالار آینه‌های بازسازی‌شده آن بود.
این نمایشگاه در مجله ووگ به این شکل توصیف شده بود: «از جمله تصاویری که می‌توانست در تالار آینه‌های خیره‌کننده ورسای یا شمع‌ها منعکس شود، تزئینات مجلل شیک پوشان طاووس‌دار و زنان کرست پوشیده بود که به تقلید از لویی شانزدهم و همسر تخیلی و عاشق کت فراکش ماری آنتوانت ، لباس‌هایی به تن داشتند. علی‌رغم این واقعیت که بسیاری از درباریان برای به دست آوردن کت های گلدوزی شده، دمپایی های ساتن و پارچه های زربفت گلدار، بسیار هزینه می کردند ولی در قبال مسایل اجتماعی نگرش بی‌تفاوت «اجازه دهید کیک بخورند» در مشی آنان به وفور دیده می شد.»

کالکشنهای مد نوین برگرفته از موتیفهای روکوکو
در اینجا برخی از بهترین برداشت های مد در مقاله ای با نام «مد با ظاهر ورسای» به انتخاب مجله ووگ آورده شده است.

کالکشن بهار سال ۲۰۱۸ خانه مد لوییس ویتون
نیکلاس گسکیر طراح لباس این مجموعه لویی ویتون کالکشن خود را در موزه لوور به روی صحنه برد. تکامل لوور از قلعه به کاخ سلطنتی و موزه، مفهوم انگیزشی پشت مجموعه جدید گسکیر بود. این مجموعه متشکل از کتهای فراک سطنتی بود که با بهترین لباسهای ورزشی و کفشهایی که امروزه اغلب گردشگران می پوشند ترکیب شده بود. در این پروژه گسکیر آن چنان که در مصاحبه ای گفته بود سعی کرده بود تا لباسهای خاص را درکنار لباسهای ساده ای که در کمد هر کس یافت می شود به کار ببرد و به شکلی تصویری از آنارشیسم را به نمایش بگذارد، چیزی که به آن بسیار علاقه دارد.
پیشامدهای سه قرن گذشته در مورد ساختار مجموعه لباسهای ماری آنتوانت سخت تر از پیشامدهای مرتبط با لباس لوئی عزیزش بود. شاید این نکته مثبتی در مورد پیشرفت آزادی زنان در پوشیدن لباسهای مختلف باشد؟ گیسکیر به جای احیای کامل کمد لباس‌های ماری انتوانت، کرستهای طراحی شده را بالاتر برده و به آنها بندهایی اضافه کرد که مانند تسمه روی لباس‌های شیفون را پوشانده بود.

تصویر شماره ۸- لوییس ویتون بهار ۲۰۱۸ (مجله ووگ)

کالکشن پاییز سال ۲۰۱۸ خانه مد سیمونه روشا
سیمون روشا با حساسیت هنری بالا و عادت به نمایشهای بزرگ در محیط‌های تاریخی و باشکوه، کلکشن خود را عرضه کرده بود. او در مورد مجموعه خود گفته بود که می خواسته تا با بافتهای مختلف پارچه و ایجاد لایه های زیاد کاری «سخاوتمندانه» عرضا کند.

تصویر شماره ۹- پرتره ماری فریر- نقاش جان کنستبل

الهام بخش او در این مجموعه نقاشی پرتره ماری فریر بود که توسط جان کنستبل که او را با لباسی ساده و نخی سفید با آستین‌های پف‌کرده، شانه‌های برهنه و یقه باز نشان می داد.
کالکشن او مجموعه ای بود از لباسهایی توری تزیین شده با خز بز، کراوات‌های روبانی آویخته شده از آستین‌های حجیم، کت‌های ویکتوریایی مشکی و تکه‌هایی از توری با حاشیه طلایی که با طرح‌های مشبک به لایه‌های روی لباس متصل شده بود. (موئر، ۲۰۱۸)

تصویر شماره ۱۰- سیمونه روشا – مجموعه پاییز ۲۰۱۸ (مجله ووگ)

کالکشن بهار سال ۲۰۱۶ خانه مد کم دو گرسون
ری کاواکوبو (طراح این مجموعه) مخاطبانش را با مجموعه خود طلسم کرده بود. جامعه مد عموما می کوشد تا این باور را که مد می‌تواند در این زمانه که تغییرات صنعتی اغلب گیج‌کننده در حال وقوع است، به معانی عمیق‌تری دست پیدا کند حفظ نماید و در این راه شاید کاواکوبو می تواند نوعی محرک عاطفی باشد که مردم فراتر از تجارت به آن متوسل می‌شوند. او یک بار دیگر در این کالکشن خود، نشان داد قصد ندارد چیزی که به عنوان لباس قابل پیش بینی است را ارائه دهد. در عوض، مجموعه او مجسمه‌ای به یاد ماندنی از «جادوگران آبی» بود، چیزی که همسرش آن را به عنوان «مجموعه زنانی که خوب درک نشدند اما خوب ماندند» معرفی می کرد. خواه کاواکوبو به عنوان یک «جادوگر» شناخته شود یا نه، می‌توان با اطمینان گفت که ایده‌هایی که در این مجموعه خود مطرح کرد، به او این حق را میدهد که در ادامه به شکل افراطی تر و تجربی تری به طراحی و ساخت کالکشن بپردازد. (موئر، ۲۰۱۵)

تصویر شماره ۱۱- کم دو گرسون– بهار ۲۰۱۶ (مجله ووگ)

کالکشن بهار سال ۲۰۱۶ خانه مد الکساندر مک کویین
سارا برتون طراح این مجموعه الکساندر مک کویین بود. در این مجموعه گونه های دختران صورتی شده و موهایشان ژولیده و نامرتب از پشت رها شده بود – مانند یک دسته گل رز جوان انگلیسی. خود او در مورد این کلکشن گفته بود که: «می خواستم همه چیز باورپذیرتر، قابل لمس تر و نرم باشد.»
لباسها دارای جزئیات خارق العاده بود، پاپوش های چوبی با رنگ گل، و گلدوزی های سطح شیک. از سوی دیگر، با وجود سبکی اثیری مجموعه، خیاطی هوشمندانه و طراحی‌های استادانه، کالکشن ارتباطی جدید و آرام با مخاطب برقرار کرده و مانند داستانی تاریخی در مورد لندن به چشم می آمد. طراحی ها نیز مناسب فصل بود.

تصویر شماره ۱۲- الکساندر مک کوین – بهار ۲۰۱۶ (مجله ووگ)

تصویر شماره ۱۳- پرتره لویی ۱۵- (منبع موزه ورسای)

الهام بخش برتون در طراحی این مجموعه ادای احترامی بود به ابریشم بافان قرن هفدهمی فرانسوی، که اعضای مذهب پروتستان هوگنوت بودند و از آزار مذهبی در فرانسه فرار کرده و در لندن ساکن شده بودند.
الکساندر مک کوئین نیز خود را نواده این ۵۰۰۰۰ پناهجوی هوگوئن می دانست که با فرمان پادشاه چارلز دوم در بریتانیا پذیرفته شده و تولیدکنندگان ابریشم‌های مد روز برای تزئینات دربار و درباریان انگلستان بودند. مک کوئین به پیوند خونی خود با اولین مهاجرانی که مدهای لوکس را به لندن آوردند، افتخار می‌کرد. (موئر، ۲۰۱۵)

کالکشن اوت کوتور پاییز ۲۰۱۴ خانه مد کریستین دیور
طراح این مجموعه راف سیمونز بود. نمایش به هشت گروه تقسیم شده بود، تقسیم بندی ها نه براساس دهه‌ها، بلکه براساس قرن‌ها انجا گرفته بود، لباسهای الهام گرفته شده از سیلوئت لباس پنیر دوران ماری آنتوانت در آغاز مجموعه تا لباس‌های سرهمی فضانوردان و دوباره کتهای گلدوزی شده درباری تا لباسهایی برآمده از قصه های فضایی تخیلی.

تصویر شماره ۱۴- کریستین دیور– اوت کوتور پاییز ۲۰۱۴

تصویر شماره ۱۵- پنل ابریشمی گلدوزی شده مردانه متعلق به ۱۷۸۰میلادی – موزه متروپلیتن (مجله ووگ)

شاهکار واقعی سایمونز این بود که علیرغم تاریخی بودن قسمتی از مجموعه، کلیت کالکشن مدرن به نظر می‌رسید. او با لباسهایش حس سبکی به بیننده القا می کرد. حس این که لباس‌های ژاکارد ابریشمی قرن هجدهم به اندازه چتر نجات هواپیما سبک هستند. تزیینات نسبتا کم ولی مجلل و براق با فرم های هوس‌انگیزی روی لباس ها وجود داشت.
نکته دیگری که سیمونز را خاص تر می کند این عقیده اوست که ادعا می کند لباس کوتور را نباید فقط برای موقعیتهای خاص استفاده کرد. لوکس بودن به این معنا است لباس مجلل خود را بتوانید در کمد لباسهای روزانه خود قرار دهید. (فلپس، ۲۰۱۴)

کالکشن بهار ۲۰۱۲ خانه مد میدهام کرشهوف
طراحان این مجموعه اد میدهام و بن کرشهوف بودند میزانسن صحنه اجرا باند فرودگاه با طاق‌های بادکنکی تزئین شده بود. مجموعه متشکل از لباسهایی بوده با دکمه‌های کاملا بسته شده، اپلیکه‌های کارتونی قدیمی، کت‌های مارابوی (نوعی ابریشم آفریقایی) پاستلی کرکی و لباس‌هایی با تم کیک عروسی که با طرح‌های مد روز اجرا شده بودند.
در قسمت دوم اجرا، دسته ای از بالرین های دختر مدرسه ای ظاهر شدند، سپس پرده ای از پشت آن ها افتاد و تابلویی به سبک باسبی برکلی از مانکنهای چیده شده روی یک کیک غول پیکر نمایش داده شد. مانکنها با لباسهایی پا به صحنه گذاشتند که به نظر میرسید به شکلی کوچک و عروسکی شده پیراهنهایی بود که ماری آنتوانت می‌پوشید. پس از ناپدید شدن آخرین مدل در پشت صحنه، یک بالرین تنها از بالای کیک بالا رفت و چرخید. این مجموعه شاید اعتراضی بود به روشهایی که زنان برای زیبا و شیک و شیرین بودن خود را با آن درگیر می‌کنند. این مجموعه به کمک چینها، اکلیلها و منجوقها و رنگهای آدامسهای بادکنکی مجلل به نظر می‌رسید. (سینگر، ۲۰۱۱)

تصویر شماره ۱۶- میدهام کرشهوف- بهار ۲۰۱۲ (مجله ووگ)

کالکشن بهار ۲۰۱۲ خانه مد یوجی یاماماتو
یوجی یاماموتو پس از چند فصلی که مجموعه‌هایی با مضمون پانک و غم و اندوه عرضه کرده بود این بار رویکردی لطیف‌تر و رمانتیک‌تر اتخاذ کرده بود. لباسها بسیار اسپرت به نطر می رسیدند. بخشی از لباسها الهام گرفته شده از برداشت آشنای یاماموتو از رمان‌های عاشقانه انقلاب فرانسه بود که شامل دامن‌هایی ساخته شده با لایه‌های متعدد همراه با پلیسه، کمرهای کرستی و بالا تنهاهایی بود که به نظر میرسید با برجسته شده بودند. (میستری، ۲۰۱۱)

تصویر شماره ۱۷- یوجی یاماماتو– بهار ۲۰۱۲ (مجله ووگ)

کالکشن اوت کوتور بهار ۲۰۱۲ خانه مد کریستین دیور
طراح این مجموعه بیل گیتن بود. او به عنوان میراث دار جان گالیانو دومین مجموعه خود برای دیور را به صحنه می برد.
در مجموعه گیتن لایه های شفاف دامنها به شکل طراحی شده بودند که ساختار زیرین لباس ها را آشکار می‌کردند. طرحهای گلداری سیاهی که بر روی دامنهای پفی سفید می درخشید پیش درآمدی برای گلدوزیهای استادانه ای بود که در ادامه به صحنه می آمد. در لباسها از پنیرهایی بسیار بزرگی استفاده شده بود که مانند بادبانهای گالنها (کشتی جنگی قرن هیجدهمی) در باد به نظر می رسید. (بلنکس، ۲۰۱۲)

تصویر شماره ۱۸- کریستین دیور – اوت کوتور بهار ۲۰۱۲ (مجله ووگ)

کالکشن اوت کوتور بهار ۲۰۰۸ کریستین لکروی
احساس هیبت و لذتی که کریستین لکروی می تواند ایجاد کند، یکی از تجربیات بی نظیر اوت کوتور است. لکروی در این مجموعه با دامنهای پفی، توریهای چند لایه، پارچه های تافته حجیم شده، روبانهای گره خورده و لباسهایی که با اکلیل و پولک و منجوق و پم پم های آویزان تزیین شده بودند حاضر شد.
هر لباس شگفتی و زیبایی خود را داشت، هم جلوی لباسها بسیار شگفت انگیز طراحی شده بود و هم پشت لباسها.
شاید بتوان گفت که لکروی در طراحیها کار جدیدی انجام نداده است. ایده این مجموعه باورنکردنی همان ایده‌های همیشگی او بود. تاثیرات دوره پایانی قرن هیجدهم و لباس کولیها. این مجموعه برای لکروی یک پیروزی بود. (موئر، ۲۰۰۸)

تصویر شماره ۱۹- کریستین لکروکی – اوت کوتور بهار ۲۰۰۸ (مجله ووگ)

کالکشن اوت کوتور پاییز ۲۰۰۷ خانه مد کریستین دیور
این مجموعه که به منظور شصتمین سالگرد خانه مد دیور طراحی شده بود، با نام «اونجری در شب ورسای» به شکلی گردهمایی مجدد سوپرمدلهای سرشناس بود. در واقع این کالکشن ادای احترامی بود به دو مردی که زندگی خود را وقف مد کردند ولی در جوانی درگذشتند: خود کریستین دیور و طراح سرپرست گالیانو، استیون رابینسون، که در ماه آوریل هنگام کار برای این مجموعه به طرز غم انگیزی درگذشت. جان گالیانو (طراح این مجموعه) ظرافت و خیال بافی در طراحی این مجموعه را حقیقتا از نقاشان، تصویرگران مد و عکاسان الهام گرفته بود.

تصویر شماره ۲۰- کریستین دیور – اوت کوتور پاییز ۲۰۰۷ (مجله ووگ)

تصویر شماره ۲۱- لباس انگلیسی (روب الانگلی) از جنس تافته ابریشم – موزه متروپلیتن

جشن دستاوردهای دیور با نگاهی جدید به ظاهر خاطره‌انگیز دیور در سال ۱۹۴۷ آغاز شد، لباسی با کمری بسیار باریک شده و دامن کامل، سیلوئت لباسی را به تصویر می کشید که زنان پس از جنگ جهانی دوم استفاده می کردند. لباسهای آغازین یادآور عکاسیهای سیاه و سفید ایروینگ پن و نقاشیهای اریک، گراو، بوش، برارد و کوکتو بود. رنگ به تدریج وارد صحنه شد، ابتدا با یک گل رز ۳ بعدی به به شکل دستی رنگ شده بود و در قسمت وسط جلوی یک لباس با نیم تنه سفید رنگ شده بود نصب شده بود. کم کم رنگ لباسها به سمت پالت رنگهایی رفت که از پرتره های کشیده شده از زنان توسط امپرسیونیست ها، استادان هلندی، پیش رافائلیت ها و بزرگان مدرسه اسپانیایی گرفته شده بود.
از صورتی کم رنگ تا ارغوانی، آبی یخی، زرشکی، نارنجی و زمردی، از رنگی به رنگ دیگر و بعضی رنگها در طیفهای کم رنگ به پررنگ تر در چین‌های دامن‌های ساتن دوشس و ژاکت‌های کوچک کرستی بالای آن خودنمایی می کردند. مهر شخصی گالیانو بر مجموعه‌ای که او برای ده سال سازماندهی کرده بود. (موئر، ۲۰۰۷)

کالکشن بهار ۲۰۰۰ خانه مد الکساندر مک کویین

تصویر شماره ۲۲- الکساندر مک کویین – بهار ۲۰۰۰ (مجله ووگ)

تصویر شماره ۲۳- کت مردانه (الا فرانس) مخمل ابریشم(۱۷۸۰ میلادی) با گلدوزی ابریشم(موزه متروپلیتن نیویورک)
کالکشن بهار ۲۰۰۶ خانه مد بالنسیاگا
گسکیر خالق این مجموعه یک نسخه کامل فانتزی از کت لویی چهاردهم با سرآستین‌های توری مات، و همراه با شکوفه‌های آویزان خلق کرده بود. لباسهای آخر اما مناسب به نظر نمی رسیدند. ولی وقتی یک طراح تصمیم می‌گیرد که خلاقیت را تا مرزهای جدید پیش ببرد، می تواند اشتباهات عجیب هم مرتکب شود. (موئر، ۲۰۰۵)

تصویر شماره ۲۴- بالنسیاگا بهار ۲۰۰۶ (مجله ووگ)

کالکشن اوت کوتور پاییز ۲۰۰۰ خانه مد کریستین دیور
این نمایش با طراحی جان گالیانو برای دیور، با یک عروسی شیک افتتاح شد. پس از جشن عروسی در کت واک، گروهی از شخصیت ها شامل یک خدمتکار فرانسوی، یک ماری آنتوانت در حال خونریزی، یک کشیش سادیست، یک دختر نمایشی با ماسک گوریل و یک دلقک واقعا ترسناک و بسیاری دیگر بر صحنه حاضر شدند. بودند. در این مجموعه مسئله لباس پوشیدن معمولی نبود، مهم هنر نفیس ریزه‌کاریهای اصلی دیور بود. (بورلی، ۲۰۰۰)

تصویر شماره ۲۵- کریستین دیور – اوت کوتور پاییز ۲۰۰۰ (مجله ووگ)

تصویر شماره ۲۶- لباس فرانسوی (روب الا فرانس) ابریشم با موتیفهای گل چند رنگ (۱۷۷۰ میلادی) موزه متروپلیتن

کالکشن پاییز ۱۹۹۵ خانه مد ویوین وست‌وود

تصویر شماره ۲۷- ویوین وست‌وود – پاییز ۱۹۹۵ (مجله ووگ)

کالکشن بهار ۱۹۹۳ جان گالیانو
طراح مجموعه و نمایش جان گالیانو بود. مانکنها مانند دزدان دریایی لباسهایی با آستین های بسیار پف دار، کتهای فراک و دامنهای شیفون برش خورده پوشیده بودند که ظاهرشان یادآور درباریان بدشانس و بدبخت می‌نمود. (بروئلی، ۱۹۹۲)

تصویر شماره ۲۸ – جان گالیانو – بهار ۱۹۹۳ (مجله ووگ)

نتیجه‌گیری:
سبک روکوکو در انتهای قرن هیجدهم میلادی در فرانسه و بعد از مرگ لویی پانزدهم به وجود آمد و تا انتهای حکومت لویی شانزدهم و انقلاب فرانسه سبک و روش فکری و عملی هنرمندان نقاش، طراح، معمار و سازندگان مد و… پاریس و به طبع آن کل اروپا بود.
این سبک با پالت رنگهای پاستلی روشن، نقشها و موتیفهای گیاهی خیال انگیز و غیرطبیعی و فرمتهای نامتقارن خود سعی در جدایی از دنیای ملموس و روزمره و ایجاد دنیایی خیالی، نشاط انگیز و سبکسر داشت. محیط و حس زنانه دربار لویی شانزدهم و قدرت گیری زنان درباری از جمله ماری انتوانت و مادام دوپمپادور و حمایت از هنرمندان این سبک و پیروی وسواس گونه آنان از مد وابسته به این سبک، به اعتلا و رونق آن انجامید.
جدای از فرهنگ بی پروا و سبکسرانه پشت این سبک، موتیفها و نقشهای خیال انگیز آن و فرمتهای به کار رفته در مد آن روزگار مسحور کننده اند. در این مقاله سعی در باز شناساندن خاستگاه و جریان این سبک فکری و فرهنگی و معرفی چندین نمونه از کالکشنهای و مجموعه‌های مد کار شده با الهام از موتیفهای این سبک در عصر نوین نموده شده است.
همنشینی پالت رنگی و سیلوئت و قالب لباسی مد این عصر و موتیفهای بر آمده از ذهن خیال پرداز هنرمندان معمار و نقاش و جای گرفته بر در و دیوارهای تالارهای کاخها و کوشکها آن دوران قابل بررسی، بازیابی و استفاده دوباره در شکلهای مختلف هنر امروزی و از جمله جریان مد می‌باشد.