مصاحبه : مهندس رضا الله وری

بزرگترین مزیت رقابتی ما قیمت گذاری صحیح ارز ملی است.

مهندس رضا الله وری

مدیرعامل شرکت نگین رز

از دیدگاه شما،مرز دانش در زمینه ی تولید الیاف چیست؟

امروزه تولید الیاف در چند بعد در دنیا کار می شود؛ هرچقدر که جلوتر می رویم، الیاف به سمت ظرافت، استحکام و انعطاف بیشتر و همچنین در جهت بهبود خواص شیمیایی و فیزیکی پیش می روند. چند نمونه از الیافی که ما با آن ها درگیر بوده ایم و با آن ها کار کرده ایم را بازگو می کنم. الیاف فلزی، که از فولاد با ظرافت های بسیار بالا تولید می شوند. آن ها دنیر بسیار پایینی دارند که در مقابل حرارت، مقاومت بسیار بالایی دارند و می توانند درجه حرارت های بسیار بالا را تحمل کنند و برای محیط هایی که نیاز به استحکام بالا در زمینه ی برش، کشش و حرارت دارند استفاده می شوند. نوع دیگری از الیاف، الیاف گرافیتی، الیاف گرافنی و الیاف کربنی است که دارای زنجیره های آروماتیکی هستند. در مورد الیاف کربنی و همچنین گرافنی و گرافیتی، کارهای بسیاری در دنیا شده است. من در سفر اخیرم، در نمایشگاه ITMA و Filtech آلمان نمونه های جالبی از آن ها را دیدم. گروه دیگر، الیاف معدنی هستند که حرارت های بسیار بالا در حدود بالای ۷۰۰-۶۰۰ درجه‌ی سانتی گراد را می توانند تحمل کنند و برای کاربردهای خاص صنعتی استفاده می شوند.

شما برای دستیابی به مرز دانش چه برنامه ای را در نظر دارید؟

شرکت ما یک شرکت چند رشته ای می باشد و در بخش های مختلفی فعالیت دارد. از جمله تولید الیاف، تولید منسوجات فنی، محصولات Non-woven(بی بافت)، موکت، مستربچ و عایق‌های مختلف صوتی، حرارتی، رطوبتی و همچنین منسوجات مخصوص ساختمان و منسوجات فنی که کاربردهای صنعتی دارند. در رابطه با مرز دانش که اشاره کردید شرکتی مثل ما قبل از فکرکردن به این موضوع سعی در برطرف کردن نیازهای صنعت دارد. ما جایگاه های مختلفی در تمامی رشته‌های ذکر شده داریم. در مورد مرزهای دانش در زمینه‌ی موکت شاید صحبت در این مورد خیلی زود باشد و ما از روش‌های معمول صنعتی استفاده می‌کنیم. ما مراحل توسعه ی بازار، توسعه‌ی محصول، تنوع، طراحی و ارتقا سطح کیفی و کمّی محصول را دنبال می‌کنیم. در بخش تولید الیاف نیز همین طور است. ما تولیدکننده‌ی الیاف پلی‌پروپیلن هستیم و سعی در توسعه‌ی بازار و محصول داریم. در این بخش چند پروژه‌ی نوین در دست داریم که در داخل کشور، کاری بر روی آن‌ها انجام نشده است و ما مشغول کار مطالعاتی با همکاری بخش های مختلف دانشگاهی، صنعتی و متخصصین داخل مجموعه بر روی آن‌ها هستیم. در بعضی قسمت‌ها مانند لایه‌های عایق صوت، شاید بتوان گفت که ما به دنبال نزدیکی به مرزهای دانش هستیم. نمی‌توان ادعا کرد که ما بهترین دنیا هستیم اما تلاش خود را برای حرکت به سمت آن مرزها می‌کنیم. ولی در رابطه با بحث منسوجات فنی، در این بخش ما در چند قسمت در حال پیشروی هستیم. ما در ابتدای کار در این حوزه فکر نمی‌کردیم که آنقدر جلو باشیم اما پس از بررسی با تولیدکنندگان دیگر دنیا و نیز بررسی آخرین محصولات تولید شده در شرکت های پیشرو دنیا، متوجه شدیم که به نظر در این بخش در آینده حرفی برای گفتن خواهیم داشت. در حال حاضر نیز بخش تحقیقاتی(R&D) شرکت بر روی آن کار می‌کند که به زودی خبرهای آن پخش خواهد شد.

تمرکز نگین رز در نمایشگاه ایران تکس ۹۸ بر روی چه محصولی است؟

در نمایشگاه ایران تکس، ما اهداف مختلفی را دنبال می کنیم. تمام ۷ گروه فعال صنعتی ما تقریبا در این نمایشگاه حاضر هستند. ما در نمایشگاه به دنبال حضور و ملاقات با طرف‌های تجاری، اساتید دانشگاه و دانشجویان، محقّقین کشور، تجّار داخلی و خارجی، صنعتگران کشور و اصحاب رسانه هستیم. این بهترین فرصت برای حضور، تبادل نظر و افکار می باشد. ما برنامه‌های سال بعد را در این نمایشگاه می‌بندیم. همچنین چند محصول جدید در بخش‌های مستربچ، منسوجات بی بافت و Non-woven ارائه می‌دهیم و برنامه هایی برای توسعه ی بازار و توسعه ی توانمندی های  داخل شرکت داریم. در بخش موکت و تولید نخ های چاپی کارهای جدیدی انجام شده است که این نخ‌ها در صنعت فرش ماشینی، تافتینگ و تریکو به وفور استفاده می‌شود.

تحلیل شما از وضعیت کنونی تولید داخل چیست؟

اگر وضعیت تولید داخل را در ۳ تا ۵ سال اخیر مقایسه کنیم، صنعت دچار مسائل جدیدی است که تا کنون با آن ها درگیر نبوده است. اگر نگاهی گذرا به صنعت ۶ دهه ی گذشته ی کشور داشته باشیم، شاید کمتر زمانی بوده است که ما در چنین موقعیتی قرار گرفته باشیم. اولین شاخصه ی وضعیت کنونی که در آن قرار داریم، فشار فوق العاده سنگینی است که بر روی دوش مدیران صنعتی کشور قرار گرفته است. زیرا فشارها از نواحی مختلف همچون سازمان مالیاتی، تامین اجتماعی، دولت، ادارات محلی، نیروی انسانی و به خصوص نیروی کار منفک شده؛ به تولیدکننده و صنعت وارد می‌شود. همچنین بحث سختی کار که برخی صنایع مثل ما درگیر آن هستند و یا بحث کمبود ارز کشور که تمام نگاه ها به سمت صنعتگران و تولید کنندگان داخلی است تا بتوانند ارز مورد نیاز کشور را تامین کنند. فشارهای بانکی و بین‌المللی و قطع ارتباط با دنیا، از نظر مالی فشارهای سنگینی را بر دوش مدیران و کارکنان صنعتی می گذارد.از طرف دیگر،اگر کفه ی دیگر ترازو را نگاه کنیم، فرصت های بسیار بزرگی هم در حال حاضر در پیش روی ماست.

ما سال‌های گذشته هیچ وقت مزیت رقابتی به شکلی که امروز در آن قرار داریم را نداشته‌ایم. پیش از این ارز کشور به پشتوانه‌ی درآمدهای نفتی، بسیار پایین‌تر از قیمت واقعی خود در جامعه نگه داشته شده بود بنابراین واردات توجیه داشت و رقابت با تولیدکنندگان خارجی مانند چین، هند، کره‌ی جنوبی، ترکیه و حتی کشورهای اروپایی بسیار مشکل بود. دلیل آن هم عدم قیمت گذاری صحیح ارز ملی بود. الان که مقداری این بحث تعدیل شده است، به نظر می‌رسد که این روند در جامعه ادامه داشته باشد. تعدیل ها به سمت واقعی شدن پیش خواهد رفت زیرا عرضه و تقاضا خودش را پیدا می‌کند و کسانی که به دنبال ارز و واردات کالا هستند، ارزشان را باید از صادرکنندگان تامین نمایند و صادرکنندگان زمانی ارز را ارائه می‌کنند که قیمتش توجیه داشته باشد. بنابراین این فنری که از سال گذشته رها شد و بسیار بالا و پایین شده بود، به نظر می‌رسد که ایستاده و آرام آرام همه‌ی فعالین اقتصادی، واردکنندگان، صادرکنندگان، تولیدکنندگان داخلی برای تامین ارز مورد نیاز به توافقی نانوشته خواهند رسید. به عنوان مثال، در محصولات تولیدی شرکت نگین رز، نوسان قیمت ارز اگر زیر ۱۲ هزار تومان یا ۱۱.۵۰۰ تومان باشد کار ما مقداری سخت خواهد شد و مطمعنا سایر تولیدکنندگان دیگر هم همین طور هستند.

پس تمایلاتشان به صادرات به دلیل نرخ‌های جهانی کاهش می‌یابد. زمانی که عرضه کم می‌شود و درآمد ارزی کشور کاهش پیدا می‌کند، خود به خود قیمت ارز بالا می‌رود و آن موقع تمایل برای صادرات بیشتر می‌شود. به نظر می‌رسد که این تعادل قیمت‌ها ادامه داشته باشد و اگر دخالت غیر متعارفی در بازار ما شکل نگیرد مانند محدود کردن انتقالات، بستن یا ورود تقاضای نامتعارف، در حد همین قیمت‌ها شاید ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ تومان بالاتر، تا مدتی این تعادل ارزی باقی بماند. در حال حاضرپاشنه ی آشیل،بحث ارز است. اما موضوع بعدی که در شرایط اقتصادی فعلی ما بسیار مهم است، این است که واحدهای تولیدی مستقر در داخل کشور معمولا واحدهایی هستند که استهلاک سرمایه و ماشین‌آلاتشان تا حد زیادی انجام شده و بعضا کاملا مستهلک شده‌اند. از این رو چنانچه واحدهای جدیدی بخواهند به مجموعه‌های تولیدی کشور اضافه گردند به خصوص واحدهایی که نیاز به وارد کردن ماشین‌آلات از خارج دارند به دلیل هزینه‌های ارزی بسیار سنگین، در شرایط بسیار سختی قرار می‌گیرند و اگر تولیدکننده‌ی داخلی برای آن کالا مثل بخش تولید الیاف، موکت یا بی بافت و… موجود باشد، واحدهای تازه تاسیس اگر حرف بزرگ جدیدی برای گفتن نداشته باشند کارشان بسیار سخت شده و شاید مدیریت این واحد بسیار دشوار باشد. فرصت پیش روی تولیدکنندگان سختی واردات است که استقبال از تولیدات داخلی را بیشتر خواهد نمود و به ناچار بازار داخلی به سمت تولیدات داخلی خواهد رفت و رقابت تولیدکنندگان داخلی از نظر کیفیت و قیمت بیشتر خواهد شد. همچنین واحدهایی که نیمه تعطیل بودند، آرام آرام اگر مسائل بزرگی باعث توقفشان نشده باشد، به چرخه ی تولید بازخواهند گشت.

نظر خود را در مورد صادرات و توسعه ی بازار بفرمایید؟

ما تقریباً ۲ سال است که در مورد بحث صادرات برنامه ی ویژه ای را تدوین و دنبال می کنیم. نگین رز در برخی محصولاتش، صادرکننده‌ی با سابقه‌ای است و جزء برترین‌های صادرات کشور است. نظیر موکت که عمدتاً به کشورهای اطراف صادر می‌شود. در بخش تولید الیاف نیز به دلیل کیفیت کالا عمدتاً صادرات به اروپا انجام می‌شود. با این حال، صادرات به دلیل نبود پل ارتباطی و محروم بودن از الزامات ابتدایی که صادرکننده به آن نیاز دارد همچون ارتباط بانکی و اخذ روادید به کشورهای دیگر و اعتبار تجاری کشور بسیار دشوار است. پس از اعمال تحریم های ظالمانه از طرف آمریکا، کار برای تجار بسیار مشکل شد و شرکت‌های تجاری خارجی نیز به خاطر ترس از تحریم با احتیاط به کالای ما نگاه می‌کنند و اگر با توجه به قیمت مناسب مجبور نباشند به سمت ما نمی‌آیند. در شرایط مساوی از لحاظ کیفیت و حتی با قیمت کمی پایین تر از رقبای خارجی صادرات بسیار مشکل است و اعتبار تجاری ما می‌بایستی ارتقا پیدا کند. در خصوص الیاف، بررسی ها نشان داد که عربستان به عنوان تولیدکننده‌ی نفت، در حال گسترش سریع صنایع پتروشیمی است و به نظر می رسد که در حال انجام یک دمپینگ بزرگ بین‌المللی است. آنها با تولید الیاف در مقیاس  بسیار زیاد، کار را برای شرکت‌هایی مثل ما بسیار سخت می کنند. از طرف دیگر هیچ ساختار و سازمان، اتحادیه یا انجمن و یا شرکت‌های تخصصی که بتوانند در بخش صادرات کمک کنند وجود ندارد. علاوه بر آن حمایت دولت برای حضور در نمایشگاه‌ها، مسائل بازاریابی و پل‌های تجاری بسیار ضعیف است و نیازمند تمرکز و دقت بیشتری است .اگر دولت واقعا دیدگاهی مبتنی بر تامین ارز دولتی دارد، ظرفیت‌های خالی تولیدی بسیار زیادی در داخل کشور است که باید به صورت جدی به آن نگاه کند. از این رو نیاز است تا مواد پتروشیمی در آبشار ارزش افزوده‌ی داخل کشور قرار گیرد و مواد پتروشیمی تبدیل به محصولاتی مثل الیاف، پارچه و نخ شود و بعد صادر گردد.

کلام آخر

من همیشه در رابطه با جوانان و امیددادن به آن ها حساس هستم. من معتقدم که باید امید را در جوانان و فارغ التحصیلان در رشته‌ی نساجی زنده نگه داریم. من اسم آن را «یک رویا،یک واقعیت» گذاشته‌ام. کارهایی که شاید ۳۰ سال پیش فکر می‌کردند نشدنی است، امروز در داخل کشور انجام شد. صادرات خیلی خوبی به کشورهای اروپایی انجام دادیم. خیلی از کارهایی که اول سخت به نظر می‌رسید در داخل کشور انجام شد. داستان امید، داستان بی پایانی است که از یک ذره‌ی دیده نشده با چشم، یک معجزه ایجاد می‌کند و آن هم انسان است. امید بی‌پایان است و با تلاش و امید است که می شود تمام مسائل و صورت مسئله هایی که پیش پای ما قرار می گیرد را یکی یکی حل کرد و جلو رفت.

تهیه و تنظیم: مهندس سمیه علی بخشی