صنعت لمینیت پارچه و ناگفته‌های آن
گفتگو با مهندس فرزاد طباطبایی یزدی رئیس هیئت مدیره شرکت کویر کارنیک
_ زمینه فعالیت شرکت خود را برای مخاطبین عزیز مجله نساجی موفق معرفی بفرمایید.
درود بر شما، من فرزاد طباطبایی یزدی هستم، رئیس هیئت مدیره شرکت کویر کارنیک و زمینه فعالیت ما انجام فرآیند لمینت و کوتینگ برای صنایع مختلف در کشور است.
_ چند سال در این حوزه در حال فعالیت هستید؟
من از سال ۸۰ وارد حوزه نساجی شده‌ام و از سال ۸۲ اقدام به تاسیس کارخانه نمودم و از آن زمان در این حوزه مشغول به کار هستم.
_ در کدام بخش از صنایع نساجی، لمینت و کوتینگ بیشترین کاربرد را دارند؟
لمیناسیون و کوتینگ در بخش‌های متعددی از این صنعت قابل استفاده هستند. در انواع پارچه‌هایی که برای مصارف پوشاک، کفش، کیسه خواب، چادرهای مسافرتی، منسوجات بیمارستانی، خودروسازی، تولید عایق‌های رطوبتی و اخیراً با بهره‌گیری از روش‌های جدید جهت تولید ایزوگام به کار برده می‌شوند، از لمیناسیون استفاده می‌شود.
_ آیا لمیناسیون در کشور به طور کامل بومی شده‌است یا هنوز نیازمند تکنولوژی خارجی هستیم؟
با توجه به نوع محصول مورد استفاده، دستگاه‌های مختلفی وجود دارند. کویر کارنیک از به روزترین دستگاه‌های اروپایی جهت انجام لمیناسیون و کوتینگ استفاده می‌کند. در داخل کشور عموماً دستگاه‌های چینی استفاده می‌شوند که محصول نهایی آنها کیفیت متفاوتی دارد.
_منظور از کیفیت محصولات لمینیت شده چیست؟
به طور کلی کیفیت لمینت وابسته به دستگاه و چسب مصرفی است. به عنوان مثال، در زمینه پوشاک، از چسب‌های مختلفی استفاده می‌کنیم. اگر در تولید کت از چسب‌های EVA و یا پلی‌اتیلن استفاده شود، در فرآیند شستشو، مواد شوینده این چسب‌ها را در خود حل کرده و با ایجاد چروک موجب خرابی محصول می‌گردند. در حالیکه، اگر از کوپلی‌آمیدها و کوپلی‌استرها جهت لمیناسیون استفاده شود، مواد خشک‌شویی تاثیری بر روی محصول نداشته و کت یا کاپشن در فرآیند شستشو آسیب نمی‌بیند. از طرف دیگر، هر دستگاه امکان لمینه کردن با انواع چسب‌ها را ندارد و نوع دستگاه بر یکنواختی اعمال چسب نیز تاثیر مستقیم دارد. به منظور افزایش کیفیت، گرماژ چسب در هر متر مربع نیز متغیر است که توسط نوع چسب و منسوج تعیین می‌گردد.
_ حساس‌ترین بخش حوزه لمیناسیون کدام بخش است؟ به عنوان مثال اگر کسی میخواهد وارد این حوزه شود، دقت در کدام بخش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؟
این امر بستگی به کاربری نهایی محصول و خواص آن دارد؛ آیا محصول نیازمند حرارت‌دهی بالاست؟ آیا در محیط مرطوب استفاده می‌شود؟ و با توجه به کاربری چسب انتخاب می‌شود.
_ آیا لمیناسیون در صنایع نظامی و محافظتی نیز کاربرد دارد؟
بله. در فرآیند تولید اکثر منسوجاتی که در پوتین‌ها، کاپشن‌ها، کیسه خواب‌ها، کاور سلاح‌هایی مانند توپ و تانک استفاده می‌شوند، از لمیناسیون یا کوتینگ بهره گرفته می‌شود.
_ از نظر شما آینده این صنعت رو به توسعه است؟
به جرات میتوانم بگویم مسیر طولانی در پیش است و ما هنوز در ابتدای راه هستیم. این صنعت حدود ۳۰-۴۰ سال است که وارد بازار شده و مستعد گسترش است.
_ در مقایسه با کشور ترکیه، صنعت لمیناسیون و کوتینگ را چطور ارزیابی می‌کنید؟
از نظر حجم کار ۶۰ درصد و از نظر کیفیت، حداقل در مورد محصولات کویر کارنیک، میتوانم بگویم کاملاً با نمونه‌های ترک رقابت می‌کند و در سالهای اخیر توانسته ایم تا حدودی محصولات وارداتی، مخصوصاً در بخش کالای خواب، را با محصولات تولید داخل جایگزین نماییم.
_ آیا در حوزه صادرات نیز فعالیت دارید؟
با توجه به اینکه محصولات ما مواد اولیه بخش‌های دیگر به حساب می‌آیند به طور مستقیم در این حوزه فعالیت کمتری داشتیم، اما بسیاری از محصولات نهایی تولید شده از محصولات ما در صنایعی مانند پزشکی و پوشاک به خارج از کشور صادر شده‌اند.
_ از نگاه شما در کدام یک از حوزه‌ها، اعم از پزشکی و ورزشی، صنعت لمیناسیون در آینده رشد خواهد کرد؟
لمیناسیون و کوتینگ در تمام زمینه‌ها مستعد رشد است و در آینده بازارهای بیشتری را به خود اختصاص خواهد داد.
_ اقتصاد این حوزه را چطور می‌بینید؟
بستگی به دستگاه مورد استفاده و حوزه کاری متغیر است. مثلاً اگر از دستگاه تک محصوله چینی استفاده شود که تنها با یک نوع چسب کار می‌کند، طبعاً محصول نهایی یک مصرف مشخص دارد و تولیدکننده از تنوع در محصولات محروم است و اگر از ماشین‌آلات مناسب استفاده نماید قادر است طیف وسیعی از محصولات را تولید نموده و سهم بازار بیشتری را نیز داشته باشد.
_ در حوزه لمینت، بهترین ماشین‌آلات در کدام کشور تولید می‌شوند؟
زانتکس سوئیس و بعد از آن یک شرکت ایتالیایی و یک شرکت آمریکایی بهترین ماشین‌آلات را در جهان تولید می‌کنند.
_ صنعت پوشاک چقدر با لمیناسیون و کاربردهای آن آشناست؟
استفاده از لمیناسیون را در کالاهای وارداتی حوزه منسوجات و پوشاک شاهد هستیم ولی در بازار داخل حدود ۱۰ درصد از صنعت نساجی با لمینه آشنایی دارند و متاسفانه پارچه‌های لمینه شده به صورت آماده از چین وارد می‌شود.
_علت این امر چیست؟
علت باورها هستند. این امر که لمیناسیون در داخل کشور انجام می‌شود برای عموم قابل باور نیست.
_ اگر استفاده از لمیناسیون بومی در صنعت پوشاک از ۱۰ درصد به ۴۰ درصد برسد، چه تحولی را شاهد خواهیم بود؟
از نظر اشتغال قطعاً تاثیرگذار است و از لحاظ اقتصادی حجم وسیعی از بازار را می‌تواند در اختیار خود داشته باشد.
_ ارزش افزوده لمیناسیون و کوتینگ را چه مقدار برآورد می‌کنید؟
بسته به کالای وارداتی مشابه دارد که آیا به صورت قاچاق انجام می‌شود یا با تعرفه‌های پایین، که در این صورت بسیار رقابتی و دشوار است.
_ به هر صورت، با توجه به تبادلات ارزی دخیل در واردات، آیا مقدار تخمینی ارزش افزوده را در حدود ۲۰ درصد برآورد می‌کنید؟
بله. اما با توجه به واردات مواد اولیه‌ای مانند چسب به هر صورت نرخ ارز بر قیمت نهایی کوتینگ و لمیناسیون در داخل نیز تاثیر دارد.
_ آیا انواع چسب مصرفی وارداتی هستند؟ آیا تولید آنها نیاز به دانش فنی خاصی دارد؟
یک نوع چسب در داخل تولید می‌شود ولی مابقی از منابع خارجی تامین می‌شوند که تعرفه‌های سنگین ۲۰-۳۰ درصدی بر روی مواد اولیه یکی از معضلات ماست. با توجه به حجم مصرفی پایین این چسب‌ها، سرمایه‌گذاری برای تولید در صنعت پتروشیمی داخل مقرون به صرفه نیست. در دنیا نیز ۴-۵ شرکت پتروشیمی تامین‌کننده انواع این چسب‌ها هستند.
_ استعداد ما در کشور جهت مصرف این محصولات، که مصرف آب و انرژی پایین‌تری در فرآیند تولید دارند، را چطور برآورد می‌کنید؟
با توجه به اینکه بخش عمده این منسوجات وارداتی هستند و آمار دقیقی در دسترس نیست، تقریبا می‌توان گفت ۱ میلیون متر مربع در ماه برای مصارف پوشاک و کالای خواب از انواع پارچه‌های لمینه شده استفاده می‌شود. همچنین حدود ۷۰۰-۸۰۰ هزار متر مربع نیز در حوزه منسوجات پزشکی نیاز وجود دارد.
_ در حال حاضر چه میزان از مجموع ۲ میلیون متر مربع نیاز بازار از تولید داخل تامین می‌شود؟
پارچه جهت مصارف پزشکی به طور کامل از داخل تامین می‌شود، اما در بخش پوشاک حدود ۲۰۰۰۰ متر در داخل تولید و متاسفانه مابقی به صورت وارداتی و عمدتاً از چین تامین می‌شوند.
_ در حوزه فناوری‌های نوین، کویر کارنیک چه محصولات جدیدی تولید کرده‌است؟
با همکاری شرکت‌های دانش بنیان و برخی مراکز تحقیقاتی کشور در حال انجام فعالیت‌های جدید هستیم تا شرکت را به روز نگه داریم. در حال حاضر صنعت فوم در برخی مصارف جایگزین کوتینگ شده و امیدواریم که بتوانیم در این زمینه هم موفق باشیم.
_ می‌توانید به عنوان مثال به چند نمونه از این فعالیت‌ها اشاره کنید؟
صنعت فوم به منظور بهبود و یا ایجاد خواصی مانند ضد آتش کردن و ضد آب کردن لایه‌ها، در حال جایگزین کردن دستگاه‌های قدیمی جت رنگرزی شده‌است. سیستم‌های قدیمی از لحاظ مصرف انرژی بسیار ناکارآمد هستند و هدررفت آب زیادی دارند، در حالیکه با حداقل مصرف انرژی می‌توان از سیستم فوم برای ایجاد خواص مربوطه استفاده نمود. این تکنولوژی در حال حاضر توسط دو شرکت عرضه شده است و ما در حال مذاکرات جهت خرید آن هستیم.
_ کلام پایانی
امیدواریم دولتمردان با بازنگری در سیستم‌های مدیریتی این امکان را فراهم نمایند تا صنعتگران و تولیدکنندگان با حداقل هزینه بتوانند ماشین‌آلات و مواد اولیه خود را تامین نمایند.